Fundamenta Krestomatio

ATE

uto revenis kun kato sur la brako. - Rigardu, li diris, ankora? ne estas la 12-a horo, kaj samtempe li montris al ni la okulojn de la kato, supren?ovante ?iajn palpebrojn. Ni kun mirego rigardis la knabon, sed lia ekstera?o estis tute serioza, kaj la kato, kvankam la operacio ?ajne ne tre pla?is al ?i, tamen videble kutiminta al ?i, tenis sin tre trankvile, kvaza? ?ia speciala okupi?o konsistus en tio, esti horlo?o. Ni diris : Tre bone, mia knabo, plej bonan dankon! Kaj ni hontis, ricevinte instruon de la knabo. Kiam ni trovis niajn amikojn, nia unua afero estis scii?i pri tiu kata orakolo. Ili tre miris pro nia malscio kaj rapide kolektis

Hübe

la dudekkvina jaro de la vivo fari?i baritono kaj en la tridekkvina - baso. La blonduloj havas vo?on pli altan, ol homoj kun haroj mallumaj; la unuaj havas ordinare vo?on sopranan kaj tenoron, la lastaj - kontralton kaj bason. La tenoroj estas pli maldikaj, la basuloj pli lar?aj kaj fortaj. Homoj pensantaj kaj inteligentaj havas pleje vo?on malaltan, sed malmulte pensantaj kaj supra?emaj - altan. La vo?o ant

?i la randojn, kiujn oni volas kunglui, kunpremi ilin forte kaj lasi tiel en la da?ro de 48 horoj. Aldoninte al tiu ?i miksa?o pli da ovoblanko a? da gluo solvita en nafto, por ?in pli maldensigi, oni povas ?in uzi por laki vazojn kaj diversajn objektojn,

undan vazon da lakto, tuj ?in elprenas returne kaj tenas ?in rekte malsupren. Se la lakto estas pura, tiam guto da lakto rest

r?ado trovis la postesignon de la ?telintoj kaj post dutaga persekutado alkondukis la voja?anton al la loko, kie la ?telintoj ripozis post la migrado, jam tute certaj ke ili ne estos punataj. La postesignisto klarigis al si diversajn detala?ojn, kiuj por la e?ropanoj estis absolute nerimarkeblaj. Tiel ekzemple en unu loko, kie la vojo disiris en kelkaj direktoj, la hindo per ?ifitaj folioj sur la apudvojaj arboj rimarkis, ke per tie ?i kaj ne per alia vojo la ?telistoj forkuris. La kronikoj de ju?o montras fakton, ke unu khojo iris la? la postesignoj de unu mortiginto 300 kilometrojn, ?is li fine trovis lin en la malliberejo de provinca urbeto, kien la krimulo estis metita por ia malgranda ?telo, plenumita anta? kelkaj tagoj. Alian fojon postesignisto, ricevinte la komision trovi ?teliston, kiu ?telis juvelojn el la trezorejo de la mahara?i, iris la? la pos

tiel ke homo povas tie ?i na?i sen movado de la manoj kaj piedoj, kaj la malsupraj partoj estas en tre granda amaso sorbigitaj de bromo, kio anka? malhelpas la vivon en la Malviva Maro. Dume la esploroj de la

eco, nome ne pli malsupre ol 171 klaftoj sub la supra?o de la akvo. Pli malsupre komenci?as jam la regno de absoluta morto, kiu sin etendas ?is la spaco trovanta sin en malproksimeco de 5O-60 klaftoj de la fundo de

elmetis diamantojn por la da?ro de pli a? malpli granda tempo al la efikado de la radioj de la suno, post kio la briliantoj lumis en mallumo kun pli a? malpli granda forto. Tiun ?i saman aperon la dirita ?emiisto konstatis, kiam li la esploratajn diamantojn frotadis sur ligno, dr

tiel dan?era. Ni preterlasas multajn aliajn astrologiajn kaj kabalajn anta?dirojn kaj transiras al pririgardo de la teorioj, sur kiuj liaj anta?diroj estis fondataj. La glora naturisto Buffon elkalkulis, ke la tero iom post iom malvarmi?as, sed la homaro povos vivi sur ?i ankora? 93 291 jarojn, ?is la ?elo de la tero tiel forte malvarmi?os, ke ?ia vivo sur ?i malaperos. Sed de la tempo, kiam oni elmontris, ke la interna varmo de la tero ne havas influon sur ?ian supra?on kaj ke la vivo sur ?i dependas sole de la suno, tiu ?i hipotezo havas jam signifon nur historian. Alia teorio, kreita ankora? en tempoj antikvaj, diras, ke la interna?o de la tero konsistas el fajra fandita maso kaj, se la vulkanoj, tiuj ?i klapoj de sendan?ereco de la tera globo, ?topi?os, la tero krevos, kaj ?iaj partetoj malaperos en la universo. Per tia maniero ni devus perei ne de malvarmo, sed de fajro. Ekzistas ankora? unu teorio, la? kiu la mondo mortos malrapide kaj trankvile, en sekvo de ebeni?o de la tera supra?o. La ventoj kaj pluvoj deportados la suprojn de la montoj en la valojn, kaj la tero per la riveroj kaj riveretoj estos iom post iom forportita en la maron. La neebena?oj de la tera supra?o glati?os, la maro ?iam pli superver?os la bordojn, kaj kiam ?i kovros la tutan supra?on de la tero, la tuta vivo ?esi?os. La? la teorio de Adhemar la fino de la mondo povas esti ka?zita de superakvego, elvokata de ?an?o de la centro de pezo de la tero kaj per tio ?i anka? de transna?o de la glacio kaj akvo de la suda poluso al la norda. Tia fakto havis lokon anta? 2020 jaroj kaj denov

urieroj anoncas al la popolo pri la proksimi?o de la monar?o kaj la urbanoj rapide sin ka?as en la domoj kaj ka?itaj anguloj. La ?ina regnestro estas la sola persono en ?inujo, kiu ne scias, kiel elrigardas ?inoj, ?ar liaj korteganoj ne estas reprezentantoj de tiu ?i popolo. Oni diras, ke anka? la plej altaj provincestroj nenion scias pri la lo?antoj kaj rilatoj de la r

do, kiun oni heredis de la kolonianoj, sed la tuta elokventeco de la glora misiisto restis senfrukta. La unua en E?ropo kontra?ulo de fumado de tabako, Jakobo I, sin esprimis : ? La pasio fumi tabakon estas abomena kaj dan?era tiel por la kapo, kiel anka? por la pulmoj. ? En Hispanujo la granda inkvizitoro Bartolomeo en la jaro 1659 malpermesis al la pastroj fumi tabakon en la da?ro de unu horo anta? la Diservo kaj du horoj post la Diservo, kaj sub minaco de ekskomuniko kaj de la plej severaj punoj malpermesis al ?iuj flari tabakon en la da?ro de la Diservo. La papoj Urbano VIII kaj Innocento IV eldonis bullojn malpermesantajn la fumadon, kaj en tiuj ?i bulloj la bu?o de persono fumanta estis komparata ku

ke por la konservado de nia vivo, la plej bone ta?gas nur tia man?o, en kiu ne mortis ankora? la ?ermo de vivo. Nur tiam, kiam fruktoj kaj greno fari?as putraj, ili trovas sin en tia stato, en kia la viando sin trovas jam tuj post la bu?o! ?u estas tial miro, ke la gazetoj konstante alportas sciigojn pri veneni?o de viando, kiu sekvigas a? malfacilajn malsanojn, a? la morton?! Kontra?e, ?e man?o kreska?a tiu ?i dan?ero estas preska? absolute esceptita, kaj se nur la ceteraj kondi?oj de la vivo estas iom konformaj al la naturo, la vegetarano ?uas pli bonan sanon, ne estas tiel forte elmetita al malsanoj a? elportas tiujn ?i multe pli bone, ol la viandoman?anto. Nemezurebla estus la rekompenco, se man?o kreska?a okupus la lokon de viando. Nun la vila?ano estas sklavo de sia bruto. La dekono de la nun bezonata tero estus sufi?a por la nutrado de lia familio, se li plantus sur ?i fruktojn kaj legomojn. Al tio ?i lia laborado estus pli pura, pli facila kaj pli interesa, ol ?e la malnova mastrumado bruta kaj kampa, kie la plejmulto da laboro devas esti uzata por produktado de man?o por la bruto. Kun plantado de fruktoj anka? la homo klera volonte sin okupados, ?ar ?i postulas lian tutan spriton, lasas lin ?iam pensi pri la estonteco kaj per la originaleco de la laboroj ligas la printempon kun la a?tuno, la someron kun la vintro kaj en tia maniero faras el lia agado ?iam laboron sub espero. Tutan homan vivon, e? centjarojn da?ras la fruktoj de laborado de fruktoplantisto kaj ofte nur la infanoj atingas plenan ?uon de la plantoj, kiujn iliaj patroj faris. Nenie la nun tiel ofta, nur por la momento kalkulita kaj sekve nemorala raba prilaborado havas pli malmulte lokon, ol ?e plantado de fruktoj. Tial la fruktoplantado devas influi noblige sur tiujn, kiuj sin okupas je ?i. Pli grandaj ankora? estas la moralaj rezultatoj de la for?etado de man?o vianda, kiu estas ja la unua kondi?o por la disvolvi?o de la plantado de fruktoj kaj legomoj, dank' al la per tio ?i forte pligrandigita bezono de nutra?o kreska?a. La akirado de viando estas neebla sen barbareco; ?i povas esti farata nur per mortigado de vivaj, sentantaj ekzista?oj, kiuj estis kreitaj por vivo, ne por morto. En ?iu senpartia, sentanta homo vivas abomeno al detruado de vivo, kaj nur la kutimo povas silentigi la internan vo?on, kiu krias al ni : ? ne mortigu! ? Multaj tabloj restus sen viando, se la mastrino de la domo devus mem mortigi barbare la beston. En neklara konscio de la nemoraleco de la bu?ado oni ja sen tio forpelis jam en malproksimigitajn bu?ejojn la scenojn de mortigado de bestoj, kiuj ne estas eblaj sen fluoj de sango, sen kompatinda kriado kaj agonio de la mortantaj bestoj, sen sangitaj vestoj kaj manoj de la bu?istoj. Riveroj da sango, kriado de mortantaj, odoro de putrado - kia kontrasto al la kor?ojiga vido kaj bonodoro de ?ar?ita fruktarbo a? de pure aran?itaj magazenoj de fruktoj! La ankora? ne malbonigita instinkto de la infanoj ne du

en tia sama rilato, kiel ekzemple la araba al la hebrea, sira kaj aliaj semitaj lingvoj, a? kiel la germana al la angla, holanda, dana, sveda k. t. p. Tiujn ?i multegajn ? dialektojn ? oni povus la? la ? Orient-Azia Blojdo ? dividi en la sekvantajn ok ?efajn klasojn : la Kantona, Hakka, Amoja, Svatana, ?an?aja, Ningpoa, Hajnana kaj Mandarina. El tiuj ?i lingvoj la lasta estas la plej juna; tio ?i renversas la tre vastigitan opinion, ke la Mandarina dialekto estas la lingvo de ?inujo kaj ke la ceteraj lingvoj estas nur dialektoj. La Kantona lingvo pli ol la Mandarina estas simila al la antikva lingvo de ?inujo, kiu estis parolata anta? ?irka? 3000 jaroj. La plej multe vastigita lingvo estas la Mandarina, kiu en tia a? alia formo estas parolata en dek kvar a? dek kvin el la dek na? provincoj, en kiujn ?inujo estas dividita. Malgra? la diversaj dialektoj oni povas per la lingvo Mandarina komprenigi sin ?ie, kie tiu ?i lingvo estas parola

ilian levi?on nek mallevi?on. ?irka?e regos silento premanta. Poste en tiu ?i maro glacia komenci?os ventegoj kaj huraganoj. Inter senlima mallumo oni a?dos la bruadon de ventegoj, ?emojn, plorojn, kvaza? en la mondon en?iri?is ?iuj fortoj de la infero, kaj al ?io tio ?i la nokto mallumega, nigra, senfina . . . Sur la malfortan ?ipon premas de ?iuj flankoj montoj da glacio, sube estas maro kaj nenio pli. La ve

facila sed fortika materialo. Tiu ?i reto efikas kiel oleo, kiu, kiel oni scias, havas la kapablon kvietigi la forton de la ondoj. La provoj, kiujn oni faris kun tiu ?i reto sub Quibero

, ? sciencon ? al sufi?a grado da perfekteco, donis al ?i certan formon kaj metodon. Nun ekzistas en Parizo Societo Grafologia (strato de Bonaparte N-ro 62); en la nombro de ?iaj honoraj prezidantoj sin trovas : Aleksandro Dumas (filo) kaj Mgr. Barbier de Montant; sub la redakcio de Varinard la societo eldonas monatan gazeton ? La Graphologie ?, kiu inter aliaj donas ? portretojn grafologiajn ?. Anta? nelonge la Luksemburga ju?istaro oficiale ko

personoj sendis al li respondojn. Ilia esenco estas la sekvanta : Man?ado simpla kaj sufi?a; precipe kreska?a; la plejparto de la centjaruloj tute ne uzadis alkoholon, kelkaj trinkis vinon. ?e la man?ad

ianoj ekvolis faligi tiun ?i arbon. ?u ?i malhepis al la konstruo de kolonio a? al trameto de vojo, ?u oni simple bezonis tiun arbegon por iaj laboroj, ekzemple por fari el ?i trabojn a? tabulojn, - fakto estas, ke la kolonianoj komencis ?in elhaki. Trasegi a? trahaki grandegulon, kiu havas 10 metrojn en la diametro, estas afero ne facila. Kian grandegan multegon da ekbatoj devis fari la malgrandaj hakiloj de la laborantoj ?is la atingo de la interna?o! Ili submordetus ?in tiel same, kiel mordetas la arbaraj skaraboj niajn betulojn, alnojn kaj pinojn. Sed la laboro de la kolonianoj iris pli rapide. Per grandegaj boriloj ili traboris la arbon en multaj lokoj, hakadis en la da?ro de ses semajnoj kaj fine ?in faligis. La arbo falis, kaj sur la supra?o de la fre?a ?tipo, kiun oni purigis kaj glatigis, estis konstruita - areno por dancoj! La a?on de la arbo oni difinis per la nombro de la tavoloj sur la ?tipo, kaj oni trovis, ke la arbo havis la a?on de 3000 jaroj! En la da?ro de tri semajnoj oni de?iradis de la subhakita grandegulo la ?elon; la ?elo havis la dikecon de 2/3 da metro kaj estis sendita al la ekspozicio en San Francisko. N

onatoj ?i atingas la altecon de 2 metroj kaj kovri?as per grandegaj folioj, kiuj prezentas bonegan man?on por la bruto. Unu arbeta?o de tiu ?i kreska?o ombras la spacon de tri kvadrataj metroj, kaj la tuta maso da folioj de unu arbeta?o pezas 30 kilogramojn. La trunko kaj ?iuj

e sin sur ?in, elpensis spritan rimedon por konservado de vivaj fi?oj. La kaptitan fi?on ili tuj ?irka?kovras per malseka argilo kaj ka?as ?in en glaciejo. Post kelkaj, e? post dek monatoj la tiel konser

de la rivero Tebikuara, en la interspaco de 6 mejloj de la fervojo Villa Rica. ?is la jaro 1894 devas lo?i?i tie 400 familioj en la nombro de 2000 personoj. La profitoj, kiuj estos atingataj per komuna laborado, devas ?iujare esti dividataj inter ?iuj plena?aj personoj, tiel viroj, kiel anka? virinoj. La kolonio estos regata de direktoro kaj de aldonitaj al li konsilanoj. ?iuj plena?aj lo?antoj de amba? sekso

noj-patrinoj en tia maniero dorlotas siajn infanojn. Tiu ?i moro estas precipe disvastigita inter la lo?antoj de la insuloj Fid?i. Ili ne havas vazojn por trinki, kaj la homoj trankviligas tie sian soifon rekte el la rivereto, per helpo de tubeto, kaj la infanoj tie mortus de soifo, se la patrinoj ne trinkigadus ilin per enver?ado al ili akvon en la bu?on el sia propra bu?o. En la poemoj de Homero kaj Heziodo ne estas dirita e? unu vorto pri la bu?o nek pri la kiso en senco de seksa amo, tie estas parolate pri ili nur kiel pri kareso patrina. Tiel ekzemple Hekto

la persono, kiu konsentus, ke oni faru al ?i operacion, konsistantan en farado de truo en la stomako kaj fermado ?in poste per vitro, por farado de esploroj super la funk

aligatoroj kaj aliaj akvaj bestoj. Unu ?efa kanalo kaj multo da kanaloj paralelaj flankaj liberigos de sub la akvo spacon da 250 000 hektaroj da tero. Ekster tio ?i funkciados, kiel ordinare en Ameriko, ma?inoj vaporaj, pumpantaj la akvon en la kvanto de 135 000 litroj

s grandegan ?tonon, havantan la alton de ?irka? 8 centimetroj kaj la lar?on de ?irka? 5 centimetroj. ?ia pezo estas 971 karatoj. ?ia prezo superas ?ion, kion oni ?is nun pagadis por diamantoj. La kafro poste mem fordonis ?in al la entreprenanto; li ricevis por ?i 150 funtojn da sterlingoj, ?evalon kaj selon kaj revenis hejmen forte feli?a. Estas interese, ke ia societo farmis la tiean fosejon kun la rajto a?etadi la? pezo en karatoj ?iajn ?tonojn, suprajn, malsuprajn kaj i

u grandegaj leonoj; tiuj ?i forsaltis kun timego, terure kriante kaj penante eli?i el la ka?o. Iom post iom ili trankvili?is tiom, ke ili ?irka?flaris la gaston kaj poste jam turnis sur lin nenian atenton. Tiel same tenis sin granda re?a tigro. Elefanto tre

mbreco de la virinoj estas la plej forte disvolvita en la a?o, kiu estas la plej responda por edzi?o, nome en la a?o de 20 ?is 30 jaroj; la plej rimarkebla ?i estas en la urboj, precipe en tiuj urboj, kie staras tre malgrandaj garnizonoj, ekzemple en Svisujo a? Skandinavujo. En Portugalujo

jn de nepreciza lerneja edukado a? de tro frua ?esi?o de tiu ?i edukado, sed en tia maniero, ke la lernado ne alportu malhelpon al la ?iutagaj devoj kaj okupoj de la lernantaj homoj. La por tiu ?i celo fondita rondo estas ?is nun la ?efa akso de la societo C. L. S. C. Organizata memlernado ?ajne estas ideo ne nova, sed nova estas la sistemo de d-ro Vincent de popularigado de sciencoj inter personoj pli maljunaj kaj lo?a

istas en Chautauque. La membroj de la dirita societo, instruistoj de diman?aj lernejoj de Metodistoj, kunvenas en Chautauque en somero por trisemajna kunestado, por priparoli siajn demandojn kaj trovi novajn rimedojn, por ri?igi siajn sciojn. Uzinte tiun ?i materialon, d-ro Vincent kaj Miller kreis la universitaton en la plej simpla formo, intencante perfektigadi ?in la? alvenontaj bezonoj kaj demandoj. La sukceso estis tre granda. La nova plano de universitato estis publikigita en la jaro 1878, kaj tuj ali?is al la societo 700 personoj. La kredo je luma estonte

la unua kaj kvara jaroj legas ofte tiujn samajn verkojn. Ekzemple por la jaro 1884/5 la universitato rekomendis la sekvantajn kelkajn verkojn : ? Historio de Grekujo ? de Burns; ? Arto de elokventeco ? de Toundsend; ? Historio de la reformacio ? de Heret; ? Ciro kaj Aleksandro de Macedonujo ? de Abbot; ? La karaktero de Jezo ? de Beschnel; ? ?emio ? de prof. Apilton; ? Facilaj lecionoj de biologio de la bestoj ? de Uyeyt; ? Esploroj pri la kulinara scienco kaj arto ?, ? Priskribo de la antikva greka vivo ?, ? Mitologio greka ? kaj diversajn aliajn librojn kaj gazetajn artikolojn. ?ajne tia sistemo ne havas sencon, ?ar al persono, kiu komencas legi, ne sole estas malfacile bone konati?i kun la legita objekto, sed li devas ankora? anta? ?io lerni legi la pli gravajn verkojn. Sed tiun ?i sistemon oni klarigas per tio, ke ekster la komuna kurso la plimulto da membroj, pasinte la unuan a? duan jaron, ordinare jam ricevas deziron studi ian specialan bran?on de scienco. Tre multaj membroj studas samtempe la specialan kurson de seminario por instruistoj. Al ?iu membro la sekretario de la universitato sendas ?iujare krom la katalogo de komuna kurso anka? la katalogojn de specialaj verkoj, senpagan gazeton ? Alma mater ? kaj multon da diversa

rimitaj per propraj pensoj kaj vortoj de la studanto. La societo opinias : nia celo estas posedi la eble plej grandan nombron da membroj, sed ne doni ka?zon por malplii?ado de ili; severaj do ekzamenoj timigas nur tiujn membrojn, kiuj pleje nian helpon bezonas; cetere regulaj ekzamenoj estas e? neeblaj pro tiu ka?zo, ke multaj membroj trovi?as malproksime kaj alveni ne povas. Tamen ekzistas en Chautauque tiel nomata ? somera popola universitato ?. Tiu ?i nomo ne estas preciza, ?ar la lerna jaro limas sin p

a bela tero, sed trovis sin en tre praa stato. La alvenintaj membroj devis lo?i en transportaj tendoj. Post 4 jaroj Chautauque posedis jam hotelon por 500 personoj kaj multegon da domoj. En la da?ro de la supre diritaj du someraj monatoj en Chautauque estas granda movado. Per vapor?ipoj kaj fervojoj alvenas sen?ese novaj homoj el ple

taj ?ipetoj, k. t. p. Precipe la publikaj paroloj havas altirantan forton. La societo por tio ?i invitas parolantojn kun nacia a? internacia gloro; la plejmulto de tiuj ?i talentaj publikaj paroloj havas por objekto E?ropon, Azion kaj Afrikon. En la jaro 1885 inter aliaj objektoj la sekvantaj personoj parolis pri la sekvantaj objektoj : Syman Abbot parolis pri la homa naturo; d-ro S. J. M. Eaton - pri la planoj de konstruo de la piramidoj

okon difinitan por ekzamenoj; la studantoj do ?erpas klarigojn kaj sciencan helpon ?e specialistoj, kiuj trovi?as tie, kie la studantoj lo?as. La sekvanta eltiro el la cirkulero de la profesoroj klarigos la celon de tiu ?i universitato : ? Oni kreas universitaton, por doni la eblon atingi pli altan kaj praktikan eduki?on al tiaj junaj

la jaro 1887 oni malfermis : fakultaton de fiziko kaj natur-historio, fakultaton de filozofio kaj logiko, instituton de orientaj lingvoj, lernejon de industriaj sciencoj, kiu enhavas en si telegrafiadon, konstruadon kaj diversajn fabrikadojn, lernejon de komerco kaj de p

, se li deziras studi kune du specialajn sciencojn. Oni supozas, ke studanto povas lerni la kurson de latina kaj greka lingvoj, uzante en la da?ro de 4 jaroj po unu horo ?

universitato posedas tian ilon, kia estas la lingv

Jano

A KAL

a de J. Grohn, p

iu prezentas la montran fi

F, G. Tiuj ?i sep punktoj prezentas la sep tagojn de semajno. ?iu devas sur sia propra fingro signi

e lerni parkere la sekvantan frazon sisteman, s

Dia

ben',

?ion

zira

s unuaj literoj montras al ni, de kiu punkto sur

la siste

ro) komencas de

ruaro) -

rto) - -

ilo) - -

jo) - -

io) - - E

lio) - -

usto) - -

embro) - -

ktobro)

embro) - -

embro) - -

gojn, komenci?as de la punkto A (Alta), ?i fini?as sur la punkto C; la dua monato, Februaro, havanta 28 tagojn (en jaro simpla) komenci?as de la punkto D (?ar la 31a d

vidi, ke la datoj 8, 15, 22 kaj 29 de ?iu monato ?iam fa

ilo, la kvara monato, komenci?as de la punkto, kiu estas s

u punkto sin trova

rto de la frazo (Dezira) kaj tiel la punkto D estas la unua, E la

la sesa monato, respondas la sesa vorto de la frazo (Espero) kaj tiel la p

de tago semajna ?iu punkt

, se li prenos por ekzemplo la daton kaj la nomon de tiu tago, en kiu li lernas, kaj solvos sian ekzemplon konforme je la sekvanta solvo). - Solvo : Al Majo, la kvina monato, respondas la kvina vorto de la frazo (Ben'), kaj tiel la punkto B estas la 1 kaj

la punkton de diman?o, kaj el la anta?iranta solvo ni vida

noj havas ankora? unu superfluan tagon, sekve ?i ne povas fini?i sur la punkto G (mardo), sed ?ia fino estos A (merkredo) kaj la estonta jaro devas komenci?i de la sekvanta tago (?a?do), sed ne de la sekvanta punkto B, ?ar la sistemo monata postulas por la monato Januaro la punkton A (Alta). Por konsentigi tiujn ?i du postulojn (ke la estonta jaro komenci?u de la punkto A kaj de ?a?do), oni dev

sekvanta monato devas komenci?i de la sekvanta tago, sed ne de la sekvanta punkto E, ?ar la sistemo monata postulas por la monato Marto la punkton D. Sekve ni vidas, ke por konsentigi tiujn ?i 2 postulojn (ke la monato Marto komenci?u de la punkto D kaj de la sekvanta tago), ni devas diri, ke en la komenco de Marto la anta?a ordo de la nomoj de tagoj por la punktoj sur la fingro ?esi?as kaj en la komenco de Marto en superjaro la punkto D akceptas la nomon de la tago, kiun la punkto E ?i

tagoj por ?iu jaro en rekta alfabeta ordo : tio estas, se en tiu ?i jaro 1890 la punkto diman?a estas E, sekve en la pasinta jar

daton); nun kiel oni trovos la daton, se oni scias la tagon? Ekzemple : hodia? estas vendredo en Oktobro,

el la lastaj tagoj ni havis ekzemple la na?an de Oktobro, tiam al li estos facile reser?i tiun ?i daton sur la fingro kaj poste trovi la plej proksiman vendredon. En tia okazo ni divas : Oktobro, la deka monato, komenci?as sur la punkto, ki

la nombro de semajnoj kaj la superjaro havas ilin du) ni devas la nombron de ?iuj tiuj ?i superfluaj tagoj, kiuj sin trovas en la intertempo inter la kuranta jaro kaj la ser?ata, dividi je sep, t. e. tiujn ?i tagojn turni en

n la intertempo inter la kuranta jaro kaj la ser?ata) ni devas fari la rimarkon, ke se ni trovi?as en la lastaj dek monatoj de superjaro, ni devas, ?e la elkalkulado de la su

nombro de la jaro estas dividebla je 4, nur tiam estas superjaro, kiam la nombro de la centjaro dividas sin je 4. Sekve la jarojn

kvantan punkton post tiu, kiu en la kalendaro Gregoria (nova stilo) signifas la diman?on; se tiel la? la kalendaro Gregoria D signifas la diman?on por la kuranta jaro 1891, la d

nas ?iujn regulojn de nia kalendaro, tiam ne esto

de Koperniko, kiu mortis la 1

kiu tago na

ti uzata la kalendaro Julia, ?ar la

LA

monas ?iujn personojn, kiuj ne veturas, forlasi la ?ipon. La kaldronoj de la ?ipo kun mu?o kaj bruo ellasas vaporon, la piloto estas sur la ?ipo, la a

taj malsupren kaj poste kun granda rapideco portataj sur la ?ipon kaj internen, kaj post kelkaj minutoj la ?ipo en plena veturado forkura

a anta?a masto la standardon de Bremeno, blanka-ru?an, sur la meza masto la standardon de la Nord-Germana Lloyd, bluan ankron kaj bluan ?losilon kruci?antajn sur blanka kampo

ezentas la ?efan meblon de tiu ?i salono, almena? la moveblan. Unu el la muroj la?longaj estas okupita de polurita masiva breto, kiu enhavas grandegajn fakojn, kies fundoj ?iuj estas klinitaj malrekte al la muro. Kelkaj ?ranketoj por konservado de formularoj, stampiloj, koloriga?o, fadenoj, ?nuretoj, sigelvakso k. t. p. plenigas la meblaron de tiu ?i na?anta po?ta o

a al tiu, kiun havas la voja?antoj de la dua klaso. La ?ambro estas difinita por la du po?taj oficistoj, la germana kaj am

kora? en la da?ro de la septaga transveturo tiel prepari la po?ton, ke ?i, veninte Bremenon a? Nov-Jorkon, povu tuj esti dissendata pluen, sen perdo de duontago a? de tuta tago por la specigado. Anta?e la ?ipestro a? la unua oficiro akceptadis la p

ficistoj, tiel la amerikaj kiel anka? la germanaj, estas ? borduloj ?, t. e. homoj, kiuj konas la marajn cirkonstancojn, faris marajn veturojn kaj estas sufi?e harditaj kontra? la mara malsano. Tiu ?i cirkon

iko, kaj man?as kune kun certa grupo da ?ipaj oficiroj. La suboficistoj en rilato de tenado kaj man?ado estas

to, kiu estas transveturigata, estas ja amerika propra?o ?is la momento, en kiu ?i en Bremeno estas transdonata al la germ

po?to de la okcidentaj Unuigitaj ?tatoj ?is San-Francisko kaj plu ankora? parto de la po?to Azia kaj A?stralia, kiu tra la Granda Oceano venas per ?ipoj al San-Francisko, de tie ?i iras en la da?ro de kelkaj tagoj per la fervojoj al Nov-Jorko kaj tie estas ?ar?ata sur la vapor?ipojn, por esti transveturigita tra la Atlantan Oceanon. Se oni konsideros,

an ?ojon al la germanaj po?taj oficistoj, kiuj nomas tiujn ?i gazetajn senda?ojn ? bastonoj ?. La amerikanoj ordinare ne faldas la gazetojn kvarangule, kiel la e?ropanoj, sed kunrulas ilin kaj poste ?irka?igas ilin per papera strio kun la adreso. Tiuj ?i rulitaj, rondaj

e diversaj specoj; sed ofte tiu ?i nombro alti?as ?is pli ol miliono da pecoj. La devo de la po?taj oficistoj, kiuj veturas kun la ?ipo, estas dividi la po?ta?ojn la? la apartaj po?taj kursoj. La objektoj, kiuj estas difinitaj por la trairo transite, estas metataj en unu el la fakoj de la grandaj breto

egaj sakoj kun la amerikaj po?ta?oj devas esti disdividitaj en la po?tajn vagonojn de la fervojoj, por ke tuj poste, en la tempo de la plua veturado, oni povu specigi ilin la? la diversaj stacioj. La specigantaj oficistoj devas scii preska? pri ?iu loko en Germanujo, kie ?i sin trovas kaj al kiu po?ta kurso ?i apartenas. Sako post sako el la amerikaj po?ta?oj estas malferma

leteroj, kiujn la elmigrintoj sendas hejmen, estas pleje skribitaj de homoj, kiuj ne bone posedas la plumon kaj nur malofte okupas sin per skribado de leteroj. Sur tia letero la diversaj partoj de la adreso kuras unu sur alian, duone germane, d

li tempo nur por la man?ado, dormado kaj por la plej necesa ripozo vespere en la oficira salono a? en la fuma salono de la dua kajuto. Ili devas forte labori, se ili volas veni al fino kun sia l

dika ?nuro oni tratiras tra du truoj en la fundo de lada pladeto, kiu havas pli-malpli la grandecon de monero dumarka. Sur la fundo de tiu ?i pladeto staras la surskribo ? U. S. Mail ?, t. e. po?to de la Unuigitaj ?tatoj. La finojn de la ?nuro oni

kursoj, sed ili ?iam ankora? estas amerika propra?o kaj la Un

udesto de la amba? germanaj oficistoj, kiuj kunvenis de trans la oceano, ili transprenas de la amerikaj oficistoj la senda?on. La diversaj pozicioj en la formularoj estas komparataj, oni kvitancas, rapidaj manoj portas trans la havena ponto la po?tajn sakojn el la ?ipo sur la bordon, kie jam staras la grandaj flavaj kale?oj por la akceptado de la sakoj kaj paketoj, kaj rapide oni veturas a? al la po?ta oficejo en Nordenham, a? al la stacidomo de la fervojo, kie en la vagonaron estas enaran?itaj apartaj po?taj vagonoj, kiuj la tutan transmaran po?ton portas al Bremeno. Tie ?

inon, ili uzas sian tutan forton kaj sian mirindan sciadon de la Berlinaj stratoj kaj domoj, por tiel pretigi la po?ta?ojn, ke ili en Berlino jam de la stacidomo povas esti disdividitaj per kale?etoj al la apartaj po?taj oficejoj, kie tuj post la alveno komenci?as la disportado de la po?ta?oj. La po?ta?oj, kiujn oni ne havi

tio ?i konsideros la malkaran po?tan pagon de dudek pfenigoj, tiam oni efektive devas miregi pro la progresoj de la po?taj aferoj, precipe se oni ekmemoros, ke ankora? anta? ?irka? sesdekjaroj letero el la suda Germanujo al la orienta Prusujo iris tiom same

preti?i kun la po?ta komuniki?o. Balda? oni devos pensi enporti ankora? plibonigojn, kaj kredeble la tutmonda ekspozicio en ?ikago helpos al t

OJ DE LA

broj de la re?a kortego iras nutrejoj kaj provizejoj; la unuaj ?iam estas plenaj de ovoj kaj idoj, kaj en la komenco de la konstruado ili sin trovas tuj apud la re?a ?ambro; sed kiam la kreskanta grandeco de la re?ino postulas pli grandan ?ambron kaj la apudaj ?ambroj por la pligrandigita nombro da servantoj postulas la forigon de la ovoj, tiam la malgrandaj ?ambroj de nutrado estas detruataj, kaj en kelka malproksimeco estas konstruataj aliaj, iom pli grandaj kaj anka? en pli granda nombro. Per sia ?tofo ili diferencas de ?iuj aliaj ?ambroj : ili estas konstruitaj el pecetoj da ligno, kiuj estas gluitaj inter si kredeble per rezino. Amaso da tiuj densaj, neregulaj kaj malgrandaj lignaj ?ambretoj, el kiuj neniu atingas la largecon de du centimetroj, estas de sia flanko fermita en komuna tera ?ambro, kiu ofte estas pli granda, ol kapo de infano. La provizejoj sin trovas intermiksite kun la nutrejoj kaj prezentas ?iam terajn ?ambrojn plenajn de provizoj. La provizoj konsistas el pecetoj da ligno kaj el densigitaj sukoj de kreska?oj. Tiuj ?i provizejoj kaj nutrejoj estas apartigitaj unuj de la aliaj por malgrandaj malplenaj ?ambretoj kaj pasoj, kiuj komuniki?as inter si a? iras ?irka?e, apartigitaj unuj de la aliaj, havas de ?iuj flankoj sian da?ra?on en la ekstera muro de la konstruo kaj atingas tie ?is du trionoj a? tri kvaronoj de la alteco. Tamen ili ne okupas la tutan malsupran parton de la monteto, sed trovas sin nur en la flankoj, kaj en la mezo sub la kupolo ili lasas liberan kampon, kiu estas tre simila je la mezospaco de malnova pre?ejo; ?ia tegmento sin apogas sur tri a? kvar grandaj gotaj arka?oj, el kiuj tiu, kiu sin trovas en la mezo de la kampo, ofte havas la altecon de unu metro kaj la aliaj de ?iu flanko estas ?iam pli malataj, kiel serio da arka?oj en perspektivo. La ?ambroj, nutrejoj k. t. p. estas kovritaj de plata sentrua tegmento, por reteni la malsekecon en la okazo, se la kupolo estus difektita; kaj la libera kampo, kiu estas iom pli alta, ol la ?ambro de la re?o, havas anka? netraflueblan plankon kaj estas tiel aran?ita, ke la tutan pluvon, kiu povus enpenetri, ?i forkondukas en la subterajn irojn. Tiuj ?i iroj estas tre grandaj, kelkaj havas tridek centimetrojn en la diametro, tute cilindraj, kaj servas en komenco, simile al la katakumboj de Parizo, kiel la rompejoj, el kiuj estas prenataj la materialoj konstruaj, kaj poste ili servas kiel grandaj eliroj, tra kiuj la termitoj faras iliajn rabojn, kiujn ili entreprenas en kelka malproksimo de sia lo?ejo. Ili iras en malrekta direkto sub la fundamento de la monteto en la profundecon de ?irka? unu metro, bran?i?as poste en ?iun flankon kaj tiras sin sub la supra?o de la tero tre malproksime. ?e ilia eniro en la interna?on ili komuniki?as kun aliaj pli malgrandaj iroj, kiuj sin levas spirale en la interna parto de la ekstera kovro, iras ronde ?irka? la lo?ejo ?is la supro, ?e kio ili tratran?as unu la alian sur diversaj vojoj, kaj ?iu en diversaj lokoj sin malfermas senpere en la kupolon kaj en la malsupran parton de la konstruo a? komuniki?as kun ?iu parto de tiu ?i lasta per aliaj, pli malgrandaj, rondaj a? ovalaj iroj de diversaj diametroj. Ke la subteraj ?efaj iroj devas esti tiel grandegaj, venas kredeble de tio, ke ili estas la grandaj traveturejoj, per kiuj la lo?antoj enkondukas sian teron, lignon, akvon a? provizojn, kaj ilia spirala a? ?tupara levi?o esta necesa por oportuna aliro de la termitoj, kiuj nur kun granda malfacileco povas sin levadi vertikale.

ONDADO

de Beau

. . ., e

n de la vendobjektoj paperaj kaj kartonaj, kiujn mi havas ordinare en mia magazeno. Mi esperas, ke vi ?atos la kvaliton tute rimarkindan de la

e pri la drapoj kaj teksa?oj ?iuspecaj. Miaj malnovaj kaj konstantaj interrilatoj kun ?iuj firmoj ?i-tieaj donas al mi la e

iaj mendoj, mi petas, Sinjoro, ke

. . ., e

j cirkonstancoj fari uzon el tio estus malfacile por mi, ?ar mi ne havas motivon por forlasi miajn kutimajn liverantojn, kiuj kontentigas min. Tamen, ?ar la p

igaj, kiel mi esperas, mi sen

mia kaso, post tridek tagoj, kun 2 0/0

da?ras, ke mi ne povas profiti ?in, ?ar

ekspedo, mi prezentas al vi, Si

. . ., en

ojn da vinoj diversaj, konforme je la mendo, kiun vi donis al nia voja?isto, S-ro L. Vi trovos tie ?

r viaj mendoj, ni

. . ., e

alkulo fermita ?e la fino de decembro. Ni petas, k

B . . .,

a firmo N. ?i ?uas tie ?i la plej bonan reputacion. Mi pensas, ke vi povas

cere vi

IT

jn al li mi pruntis por unu jaro en la dato 1a de januaro 1900, kune la sumon de d

r mil dudek

lan de ja

ATARA KON

de profesor

io kelkaj a?toroj difinas multajn okazojn de kronika kataro ne kiel tian, sed kiel hiperemion de la konjunktivo. ?e la sensignifeco de la simptomoj objektive rimarkeblaj, tiom pli granda atento devas esti turnata al la plendoj de la paciento. Efektive la subjektivaj simptomoj pleje estas tiel karakteraj, ke el ili oni facile povas meti la diagnozon de kronika kataro de la konjunktivo. La plendoj ordinare estas la plej grandaj vespere. La pezeco de la palpebroj, tage apena? rimarkebla, vespere estas tiel granda, ke al la pacientoj estas tre malfacile teni la okulojn nefermitaj; ili havas la senton, kvaza? ili volus dormi. Per la nemulta eliga?o, kiu en formo de mukaj fadenoj restas en la konjunktiva sako, naski?as teda sento de fremda korpo, kvaza? en la okulo estus polvero; kiam tiaj mukaj fadenoj meti?as sur la korneon, tiam la vidado malklari?as a? tiam ?irka? la flamo de kandelo montri?as ?iel

rulumo de la palpebra rando - blefarito - sekve de la ofta malseki?ado de la randoj de la palpebroj per la pli ri?e eligataj larmoj. Anka? sekve de la malseki?ado per la larmoj la ha?to de la malsupra palpebro estas atakata de ekzemo, a? ?i fari?as rigida kaj mallongi?as, tiel ke la libera rando jam ne perfekte almeti?as al la okulpomo. Sekve de tio la larma punkto jam ne trempi?as en la larman lagon, per kio la forkondukado de la larmoj en la larman sakon estas malhelpata, la fluado de la larmoj estas pligrandigata kaj tio ?i denov

u sama ka?zo anka? okuloj forte elstarantaj, a? kies palpebroj estas mallongigitaj (lagoftalmo), estas atakataj de kataro, ?ar ili tro malmulte estas defenditaj kontra? la aero. La efiko, kiun faras sur la konjunktivon la konstanta kuntu?i?ado kun la aero, montri?as la plej bone ?e la ektropio, ?e kiu la neka?ita konjunktivo de la tarso fari?as forte ru?a kaj dika, velursimila a? e? tuberplena. Tiom same malbone kiel longeda?ran kuntu?i?adon kun la aero, la konjunktivo elportas anka? la konstantan foreston de tiu ?i lasta, tial ?e longe da?ranta ?irka?ligo de la okulo anka? aperas kronika kataro. 3. Troa stre?ado de la okuloj, precipe ?e personoj hipermetropiaj kaj astigmatismaj, povas ka?zi kronikan kataron. 4. Lokaj malutila?oj. Al ili apartenas incitado de la konjunktivo per fremdaj korpoj, kiuj restas en la kon

do per peniko (en solvo 2 p. 100) a? por engutado (en solvo 1/4 - 1/2 p. 100). Oni uzas ?in nur en tiuj okazoj, en kiuj la kataro estas akompanata de pli forta sekrecio kaj do malfirmi?o de la konjunktivo, ?ar tiaj periodoj de akra malsani?o ofte okazas en la da?ro de ?iu kronika kataro, kaj anka? tiam, kiam ekzistas jam hipertrofio de la konjunktivo. En la ceteraj okazoj sufi?as adstringaj gutoj (ok

s tiom da ili, ?ar estas bone havi pli grandan elekton el ili, ?ar ?e la longa da?rado de la kataro oni ofte devas ?an?i la rimedojn. ?iu rimedo, uzata tro longe, perdas sian efikecon, ?ar la konjunktivo al ?i alkut

estas oficinala; tamen ?i faras bonegajn servojn kaj en kelkaj okazoj oni povas ?in anstata?igi pe

ora . . . . .

a. . . . . .

ve

ta . . . . .

do

. . . . . .

ita

dissolvita.

do

. . . . . .

jn ofte skua

e uzata ?e kronika kataro de la okuloj, konsistas

ORLO?O

nne, publikigata de la

j objektoj de la mondo, precipe pri la plej konformaj al sia feli?a a?o. Ili tiel pruvas, pli kaj pli, la mirindan kapablon de Esperanto esprimi tute la delikata?ojn de l

ontaj linioj, doni rapide la priskribon kaj teorion de la sunhorlo?o, ku?anta en

1. Sur ?tono la?longe de la linio SN estas markitaj punktoj kun la signoj de la zodiako, de kankro al kapro, sur unu flanko de SN, kaj de kapro al kankro sur la alia flanko. ?iu promenanto tra

ke en tiu

kaj staranta sur NS, en iu punkto A, kies interspaco

ko ?tona M estas funkcioj nur de

n bona po?horlo?o, oni certi

tia en iaj urboj a? libroj. Sed tion ?i nia eminenta kolego Charles Méray povus, sendube, al ni sciigi; mi do petas lin k

eblon konstrui ?uste tian sunhorlo?on, se on

no

titudon d

muton de

dekli

n horan a? la

ta, sur la sfero ?iela, per la p

s h - si

------------

i

metila en A, pasu tra la punkto M (x, y)

= y -

devas dependi x, y nur de h

=

3) -- = x ----

d

(d kot α)/dh iliajn valorojn eltir

) -

dx ) kos

h - -- ) - ------ (

dh ) sin

estas necese nuligi la koef

kot

k

C

tanto arbitra.

k

1 + kos2 h) =

s

k

os φ ko

a konstanto arbitra

+ C' - C (kos φ

n φ tg

oni vi

markoj esta

, y = C kos

taj sur

(y-

-----

C2k

j punktoj est

in φ tg

pleco, kaj C de longeco agrabla rilate al la lar?eco de la

e C', on

in h ; y =

C tg D

horizonta de la punkto m, kiu respondas al la horo h sur l

horizonta de la longo C tg D, metita sur la polusojlinio de la centro I d

aligan, kies ombro?etilo estas de longeco

la projekcio horizonta de l

estas videbla geometrie

kiel radion, ni konsideru, en la horo h, la punkton

deton B' m', kies radio I' m' esta

horlo?on tagnoktegaligan, kies I'P estas omb

EO, estas de longecoj konstantaj C cos φ kaj C; sed kies centro I", projekcio de I', estas en nekon

in D sin φ =

etilo IZ trairas la elipson en la punkto

al - δ, la rondon B' m', la elipson BM, la ombro?etilon IZ, samtempe, kiel solidon, oni havas, videble, la su

. Gr

la Observator