Vitaulium: Hofwyck en Spaansche Wijsheit

de nood of door de

een Stadt met wall

stingh uyt tot om

kasteel, en Ghy

ESTE

T HO

GEESTIGEN HEER V

ten Hof, daer buyt

er bladt, de Ruste p

stigh bladt, een w

et gras en onder

't Hof sijn Hof-te

eboomt stelt bove

g' ick noch, en vra

ijck sijn, is Ho

XH

EER VAN Z

OFWIJCKSC

ngh, van veel' do

dt geroemt! die m

ten droogh, en

delheit van 's we

't Hof u laet na

ringh, beslomme

n sijt, een Heers

u Hof, u rijck

ck wijckt voor s

lickheyt, doch nie

pen door-kunstig

lts doen daer vo

ijck wel voor and're

iere, 't welck i

het all' eerbied

ijck, noch het sterc

opgebouwt door M

estaen; maer noy

bouwt, mijn Heer!

CUS B

o

Vern

WIJ

s af, en 't Hof g

ck zijn. Wie kent de

e taey? de snaer d

menighmael van l

r-reckt of met d

geweest, maer bend

het aen: Twee din

sen wouw, mijn ja

begint te vees'l

tendeel op 't sch

schielicke verh

r en staet? En of

berijmt sijn St

t Voorhout? en so

jn pen baldadi

e men de schuld

'r op: "Hier light

lstaen met plant

n-konst, en mogh

seltjen te ciere

ick met langh le

gh meer, het Grafsch

ck poot, en rij

erschorr', en d

het is, 'k wil Hofw

doen sien, den Ho

chen-werck, het d

ck en steen! eens s

wijck stond, nu Puy

k noch staen bloey

er oyt yet waerd

verduert en ou

n land! Noord-Holl

een kley! in Voorbu

t een wegh! aen 't w

elick of vrolick

je vets, daer lagh

et vee, een treet

hickelick gevoegh

te spoor verschei

Natuer verstonden

e wey; op 't Noor

oft[4] daer deelde '

m een Man in op

s scheidt. Daer ho

ruyck: de kley sch

ingh[6], sy was t

lde muer gemant

te niet als vruch

gh waer in wel-ge

r voldaen: hier 't

volbrocht het

t scherp op 't keu

vergeefs 't verkr

rstand, met onv

eedelick in ee

boeyt wel draghba

erlick haer 's lev

is werck haer dr

lijck; veel' hebbe

chaeft, en geen b

ervolck, of Krijg

ckelick, en zij

emeen, van Huy

gedeelt door my e

en aen; mijn eerst

ede maer: d'eerst

verslagh, tot wel

blad was licht ge

ruym genoegh voor p

iem verkladd' en ae

sverstand en rede

ngesicht misma

e Vrouw lijdt van

e geld in 't slijck

ieuwen druck va

gerijmt of, mogeli

al wist ick sij

oo my docht, en 't

ickers[13], 't was

nheit, die niet e

wouw niet twijf

n vraeghde, en l

ick wist, met vo

ne was, te hebbe

snyen, niet snippe

as mijn, ick hiel ee

wat wils en d'

geweld, maer liet s

jn lust. En soo v

'ander vast; en

licks in 't swart

rmen had en Scho

tel van 't hoofd

en moght. En nu s

sou staen; nu gin

escheid, en, hoe 't s

ht voldaen met gis

schen macht in a

laen sijn voll

rgeefs; maer 't langh

en magh, moet oock

en goed, het ov

ven uyt, die al

n 't werck, daer 't m

wijmt, gelijck die

gge sien, en wete

geheel[16] te br

's weeghs[17] in 't s

geen end van s

en doen, en heb

moet eens in 't hu

n was, hoe 't afli

sijn wiegh, soud' h

ten moght; en van

endeel maer oud

euwigheit en Hoop

deren ten einde

ngevoel van well

ken 't) mijn kindsch

geweest, en't is ge

ter tijd; 'k heb

jaer langh te que

met, de gecke

t met my, ick sa

e spijs en wel

k doen aenschouwe

-brood[19], te voor

l het u en my oo

steren een gans

inderen goed deel

evaer en twee-dry-

esit en is toch

en is, of moge

nen ons het gen'

sieningen[21] o

ck zijn, neen (wy

den dagh, dat w

k staen: Ten Noorde

hoone Dorp (of seght

lick Bosch in min

enghde niet by Ro

gh staet, en siet

genoegh daer 't oog

rnis van woeste

t vertreck, ter l

maet, die ick s

e stijf, te wild

hen tween, dat tw

en wild, en dit d

dorst, wat drinc

pen weckt en langh

voldoen vier w

er hout, van Boome

r aerd, om hoog

r weegh en groen

ut genoemt: maer la

24] t' ontdoen, mij

men 't heet, siet dit

voor eew: Kinds ki

u niet aen hout dat

ffenis en is ni

hy doen hetgeen d

hem kreeg en van

[27] ick uyt, het d

ebreck sal u voor e

te nood is bu

sijn maegh met Autaer

espilt is verr' van

waerd, die noyt hee

ouderdom van Ei

ergeefs, die niet

stam ontstaet[34], s

nds kind, schoon i

een man in 't ve

de ry een versch

ld soo: die schael

sels niew verschij

ege wer'ld, daer

overkropt, gebor

lijden moet) is '

verderf. Staen d

eschick van God

niet zijn, of Niet

ggen is, en segg

de punt, dat Holl

n zij, weer wer

en smoockt' en smo

ens om, broeit Spag

h-dwangh, en leght

orsiens sijn gee

den keur van mutsa

trouw en van ve

e bloed noch eens

her, en weer' de

een wil; en als h

edelick dat Hofwi

ick uyt wat in mi

vergaet zijn mijn

de vracht versin

reven dan, en alto

n naerby sijn prach

magh, van bijds vi

groen van 't Mast-

, en oock den Ha

cken loof by 't Lin

als Mast, en Eick

lve groen, en eve

Breda; mijn' Maste

8] belieft sijn hout

rsien: 't zijn Jo

erland, die ick

ch eens: 'k mochts'

es, jae; maer di

hs gemaeckt te h

onder een als o

ighlick en pronck

ckten aen 't Sand-s

wild gerucht van ki

onder meid of k

rslaen welck zijn

olghd': ick derf '

k' en sulck', en hou

geen sleep van aenha

ick thuis gehaelt

gefockt, en voor m

of Hind gerooft heb

baen ruym en li

os thuis, en alt

noch Beest, maer my

t Brasil Tapoeye

nen met Christe

aer dat swart is vel

elijck, dienstbaer,

't gemack van die

tjens oock, mijn' Wi

delick sy my stae

nds-heer, geniet o

eeren u 't beswa

ecken u voor al

heit hanght aen ge

de Maend; wy kon

yt en in, met e

cke blad, nauw 's S

t uyt, en spant ha

locht, in 't langh

ienden, die op voo

nspoed als kop'r

el ick hier die su

er een mijn Bosch

ngh zijn; dat wee

tzagh eens Hovem

ener sopp' op ee

ger Vrouw, jae berg

het een den hong

-gat self: soo spee

dere, die oock ha

gebruyck soo ko

ys gepast, gelijck '

f ick 's my met r

oeck; ghy vindt

id soo vierkan

n block, verstaet

, Vermaeck, en He

t en kromm, dat

rt hoe soet genie

delmaet en ten

dsel is, dat dien

en koel, niet zijn

ntjens: Ick laet de

den Noen[43]; ick l

uyen toe, mijn g

ijds het sweete

ny van dit stae

s getelt het

icks op 't kantje

er schroom; soo dat

aeckt, en niet

de sin, ick voel m

enspoed daer ne

vermaeck in mijne

jden moet, soo kan

t en lij. Geeft m

n vuyst, bezeet[4

n diep, dat op h

stouwt gelijck

ver bergh ten H

de Sonn en tre

nd, rijck van Bee

ys daer in om w

dat Huys, en langh

Hout, of uyt d

elen vry van den

er vlaegh en van

geloos van d'een

epeins, of oock

peins, terwijl een

lle Zee den and

angh voor gangh met '

n klip; denckt, o

wit by 't swart

rondom, als in m

volck de handen

el zeer, ten du

eckt: denckt, of 't

h sit, en mijns ge

jn lijf. Soo gaet

st is by wellust

Natuer, in vele

he door 't strijd

er warm als 't ij

r kout als 't Some

n kluys van Eicken

n hoeck, mijn o

ger brandt, hoe k

der waeyt, hoe lo

e ick hoor rondom

doen die op mijn

r leed dan of sy

mack verneem, e

my dit een Bosjen

rschot? de weide

de wer'ld, en hon

meer nuts dan of

houts en sou my

my hier verlus

verstaen, wat w

ckgebeent een sc

einigheit geboet m

mensch; neemt rijp

of jongh;-soo m

vreughd, en nie

ijn macht, die pijn

eure my wil schi

ke man het eene

r proeft, en dat h

gemack; soo ruyl ic

en-bosch. Bey kan

r, dat voor opper

el, dit als Broec

om my als Toortse

stigh staen en dru

s de Boom, gelijc

haelt[47]; noch is '

't groen, soo groen

r ontrent de fli

die t' huys mijn

aduwe van somer-

e konst haer sel

weld is qualick w

cken-blad, den m

n hier, mijn' sold

ren bergh ick

n tijd: hier spree

wigheid, met vrie

d of quaed, te

en ernst: ick hoord'

d met my in 't gro

banck, van zode

agen wil en hel

nis tot keers-lich

r duyckt tot dat

Cuyp, die 't zi

reedt en als si

elt hy naer Oester

af gaen, sijns li

altoos prijs in

e veel: noch is

n komt, en d' een

ne Meer met my d

ontsit, is hier

lde Zee; de ba

nd behaeght; bened

eerelen, ick en

erelen dan da

acht, en hanght' o

aer kalck: by d'o

uyn van schilfere

hotsch goed. Ons'

tenschap, bey di

t stil, in 't groen

laderen, die wy

ons, maer die o

omtijds yet dat on

y somtijds dat sti

als wind, en bu

yt West, eer dat h

oogh of met een o

telick van goed' i

ene Webb' een a

en' knoop van

misslagh van ve

el, of een' Oester

mensch stracks zedig

dighste, 't schijnt l

lickheit beweeght

t zijn, Jock wilde

gesien, ick heb

ngelen: De Rede

eloos en komt nie

en. 'k Spreeck van geen Nachtegael; die heeft er oock sijn nest, En maeckt' er meer geschals dan all' de vl

ick een UTRICI

s' Swaenin, of ho

ehoort, die dunckt

r gesien de Nac

nstond de fierst

t Veld, en vleit s

gesagh. Aensienli

r toe! ick hebb' '

geschals gemaeckt

louw, dat ick 't

eit houw, dat van

' keel mijn Bosc

houw, hoe 't mog

rt hebb' soo ve

gelockt; waer d'

sen en Kemels

de Bock, het Ve

n haer' komst soo

eertijds op 't spel

erthoont met min

geloof van 't Ver

en Uyl, die uw

ighmael getuigh

noch voor, en voel

ren komt, 't on

-gelijck, dat 's M

en wegh, sy wege

rnoeght, dry vie

n suer: sy wensch

r geen tangh gekent

de Hell', maer ick

Hell', of die wat

e Hell', de Hell

ringen, van twist

n Bloed en Swager

d heet; en al dat

uyl bedrijf: dae

el gedeelt: sy vr

hap goed, wy son

gaen in 't soets

geluyd van tweekl

ick, 't is grouw

hooghste lot van ha

erslaet, het heef

smaeck, van reuck,

ste van menschen

n' haet die niet e

, die van 't hoo

n zijt, die ick

ishaeght, voor o

sgenoot, en snaer

en laet om datse

den aerd van mensc

r en smaeckt dan of

uw Luyt, uw Boogh,

ngeren soo wete

ter van thien sinn

y om het mergh

recht, is 't voeds

eighen lof met ei

uw' deughd waer o

n den prijs te we

eseght, ick weet he

n selfs dwars in

nheit van toone

vermaeck, of her

alleen) wat schroom

an? ick ben niet

s t' huys: maer, nu gh

en, wat verdraeg'l

ngh of d'ander sa

yets gebaert uyt

aeck moght: en daer

ligh lied heb na g

en hert; en, die

eelen, dat sulcke

past; En, als ic

llicker gewel

lieffelick van 's C

e gaen en billic

Bosch; het stinckt'

roem, die noyt m

geseght; of 't Wa

geen Doel, die pi

en noem, en magh i

ederwercks ten No

yd-west, beleefd

den naem die nie

naerts zijn van on

ch zijn te scheid

sin, weest doende

ker toe, laet Spae

lsche dan daer

er Soon en Soon

hen-vleesch te prie

een Doel, dien 't

tiaen[58] te li

gequetst en niet

t te staen, en wi

n Bergh, mijn Bergh

ersaeckt[59] of m

Pijl gelijck een

e schand: 't is hier

ierkant van ses vo

n' of Lap, of Wit

wat gelds in blin

ijds mis, 't is tro

e mist niet al e

n Niet, een Spieg

t en is, al is 't g

het soo: wy micke

dan: maer met het

ten, wild, en wy

l Gerechts en v

mensch, sijn schepsel

hert, als of het

h soo wijs, of li

ken oogh, soo vin

n vat: wil die gee

en moet: vergeeft

blind man, die sta

jn Broer, sijn bli

sijn hooghst, en zi

yn laeghst: mijn'

e locht; wy hebbe

in spijt van 't ha

steng en drilt[60]

rstond, en voor o

er hy niet een P

ever in een war

eren gepeutert

jf: die 't niet en

n 't wel en all

het geen' verbo

et veer; wy nemen 't

n by: 't is hout me

een' vreugd! wat

osel beest gere

icht: Zijn 't niet

in 't oogh: stracks t

er om laegh: rijs

werck[63]; 't is y

fenijn van nij

ijn vlagg', en op

eter ging in ye

n magh, daer springt

een valt die haer,

in haer oogh onschu

en wegh sien str

ent en heeft, wy

gheit haer selfs

n lach, als 't on

t gelach van ons

beest? o neen, i

ijn pijl, sijn pees,

wen voor die re

sen, meer, als 't no

eschiet: nu hangh

of half, of 't hal

stropp', om dat 't

enauw; wie ghy

inige, dat m'aen

apegaey een' vle

woord: (of sulck

beviel.); och arm

oller eer oyt

edaen; En die 't my

ch eens, souw sien

doock, daer 't h

n bomt, en laedt n

rklap; ick segh 't

gedoen der mensc

erechts voor-oor

luck betracht,

eit waer; 'k sie n

mel viel en stor

ige, daer 't soo

ste gaen, daer nie

'er staet, en of

aep, als sy 't vo

a toe? ey siet, h

meringh, hoe vin

sen man, den Doct

och Heer, in 't voors

ens tijds: 't is

aucen tot[66] ee

de moey van d' onl

f meer mijn Bergh-

ck voldaen, de nie

den voet ontmoe

nder roem, of met r

bekent en van my

d' ick best); ten

h van weeld', maer

verhael: Ick most

ulp, die met ha

't graf (soo staen

n "moord", van 't

van winst, uyt E

daerse nu soo stier

o ick meen, de Turf

haer dood, en is

voor Boom, als ic

en bleeck het roos

nder uyt: 't en di

staen? de Reden z

heeft veel meer r

soo veel Pilaren

ijck komt, sijn

sijn' Pen, met d

sin van Campen[68

die eer voor eewi

ederlands mis-b

e schel te hebb

et me: 't vergift m

by: flucks wagens

iet min, die m

rust, mijn lust, en

berooft en all'

het vuyl? het h

erraen, 't en waer

den wel naer Sand,

eughd: 'k most berge

n Bergh, die tot de

niet zijn: eerst w

esnoeyde, en hier

ke-rond, gelijck 't

konst dan krijge

zijn. Ick vongh

Muts; die wie

bedd' om slaper

mekens. Nu geef

het zy, die 't va

gewand van desen

hy groen en soe

lerhand, gespeck

hy ros, verrad

daer op, ghy, di

voert: daer moeten[7

mijn Bergh, die

ht heet, van buyt

gelen dan Mensch

oor rood sand, ghy

houdt, en niet[73]

vleidt zijn blanck

al toe, dewijl

toe gras-boter

rgelick te treden

de korst, de T

loe, en 't vri

t rood sand; Als d

erkroockt: dan moet g

help, dat u een

k en weet niet he

bescheit, Moer Ev

voor de Mans, ick w

e slaen: het deckt

t licht soudt nem

korst van buygen

oor lit, uer voor

let: veeltijds) so

er wist geschei

n 't groen van Roo

n Van[75], om soo s

nsiens op, soo d

vereert met kijc

wel; 'k vermoeyd

kijck, kijck, wat h

e al op? wat of

de meest voldaen

et-al, dat Antwoord

wijsigheid tot vrage

beduydt in 't schoo

elen, en Vrouwe

r' wangh, wat kuyt

auwer nam, wat n

et-met-al"; en 't

per toe, 't en is

met-al, dat noodi

gh is, en noodig

d beval te we

cieraet van 't s

eght alom het Goed en

op, wy weten 't

het ons een voe

het zij, by kon

val, naer 't yema

ickheids mijn Ber

er dienst, wat ae

s yet voor 't hoo

ster op, of 't was

sien. Soo raeckten

l aen stijl, en dee

tigh bond aen ee

ge-been met rib

samen houdt, en ni

rgaen: dat maekse

t rugge been, en wo

orsien; men had my

gh blad in Griecks

oker quam van st

? een Spel, een Nae

d of spel, in d'oo

en 't sagh, in d' o

droegh, soo 't wa

en den wegh; daer

rs is: die dat n

n toe, en in de

[80] mack van vree

mdigheit onvreemt

praeck gunst, soo t

ts alleen, doe wier

sche werck voor w

gewoont, de wij

nis', daer s' in

noch oud Roomen

t mis-staen, en w

deren te sche

n doet, en wat he

en weer gaen en

en steens, en dat

en zijn en hang

ijn lijf, en konne

k sey) een cierli

delheit, of soo

terfflicke, maer d

gemunt? Ick kan 't

van hout; maer,

erent naer 't e

ten bouw kost la

en kost, sy konden

zijn, en sijn v

hout. Dat nam ick

eft het al dat wa

n selfs bestaet m

ew aes; en altoo

vol vat en van

ullers en hervul

alleen, en sonde

't toe: maer 't qu

quam, als of 't

kseltje, staet af,

ds doen gaen t'sa

r' drift, haer snuy

Gods doen, en 't

nschelick tot mensc

n Gods wind, met

en wouw verhuysen

k de locht met sul

gh wierd, en al

lick wat Donder

s kind: om verr'g

en Bergh: en doe '

edelick, dat ick m

jn deel, mijn' Bergh

ijck voor, vier kan

alleen sal 't bre

t niet, waerschi

l sprongh als lam

naer Gods Heir-kr

sprongh: mijn mast

hy 't moet geloo

t en sagh souw sch

en gat, het ond

grond; de naem-k

k gevelt: SUSAN

erdeelt, gelijck

ick nu, gelijck w

de Naeld heeft y

t gehoort en na

noch, want viel,

elick, dus heeft

ller weer dan Sonn

der aerd, en my t

chenwerck, most i

pselen en hebben '

van 't Zeil te

niet voor, of neer

te baet, en, of my

Spits in plaets van

den slagh, geslag

en gunde aen 't ge

ongeluck, en lee

oor 't Zeil, om niet

ngeval maer omg

voor verlies, en w

tjen af in plaets va

y stond; 't scheel

er hooghd, meer s

en: 't is een do

op niews herdopen

s vont aenvaerd ic

zijn van 't ni

cksten den nutst

hd is 't wit dat ick

telick: gaet op,

ier eerst tot in

n toe, tot in d

ken stond, en sagh

Haegh, weerzijds de

oomt, dat door m

ck gesichts met bl

wijck toe, als met

rijs, die sich e

te sien door d'

oop en 't woelen

geplant, en wild'

er top dan all' m

is: thien trap

sicht, waer dat i

n self, en Holla

gesien geen' oo

d heet van Rhijn

er silt sijn gol

sien. Haer' Grave

zijn, en die 't

eer Baes: sy ko

rsien, niet meer

at meer: sy sagen

ringh voor Steden

sorgeloos en op s

er en wind Gods

er[85] me, de Sti

r een in sacke

n neer, als uyt

en is van onder

vreughd; de vrucht

ngeval noch ruyme

klaer als middag

eter is als ver

t verr', en mergen[

chtige zijn als

gesien: en 't i

e sien, waerom? wa

en sagh, en die d'

h siet, als ofse

n sal, als waer

gheit en stell ick

[88] is, Gods volmaec

etracht is mind

versuymt: laest

gemack, die my n

h gepocht, is 't L

ouw? neen, 't is

de planck te trecke

n der aerd geste

e met my tot dese

siet: hoe is 't

eschroeft? langhs s

ongemack met su

men in, daer moet

op aen 't uytsie

ntlick: den traegen

't kruys staet op

tens toe, en woelen

[91]: maer daer by

ls gaen; het vli

betaelt: dat wee

n voet, sijn mensc

e Marsch by take

y hier geklautert

n bedrijf by tra

n, by niet al t

de Marsch, sijn s

pil, daer 't hoofd d

er een sijn' moe

veil[92], dat, kon

soo lief als 't Pa

Stengh: 'k bero

te hoogh, te lae

esuft: God zy geda

het oock; daer ho

jn' hand; soo zijn

soo langh in sulc

haer' schuld, haer m

e Naeld ten draed

niemant doen: nu h

gehoort sal we

s ten Deil; wie lust

n of Vrouw, ick g

wy in 't Voorburgh

t Kasteel; daer volg

gestoft? beveelt m

t veel in; 't is om

hen Bosch en Bogaer

eigendom; ick doe

gewilt en sal u

e, zijn twee wa

gaen, en pronck

ndert jaer)[95] tot

at gepronck; sy m

van Geboomt, van Kr

n van al ten e

me staen, 't is m

n 's geen; en 't ma

er-dril van haer

uy: maer dat' 's 't

t wijs man een man

ckhof-blom, maer 't

rijpigheit van Si

en op, tot daer

noch kreuck, noch

geweld van 't vi

d Noord met all' si

s volck, oud Krijghsv

gestaen in 't heet

van den strijd; de

nen gedeckt, of

Hemel u gerech

dom met stijve

ft met my te deele

en siet en als 't s

lleen voor Voorbu

ckheit daer 't schi

mdelingh, de Wan

Galery doet gis

is, daer 't buyt

en vreughd, met su

emdelingh, die, t'

emaeckt den schoons

ijsens waerd, sich

betracht dat voor

en goed, volght, Boe

erdijck verbijst

en wil besoecke

den Straet naer V

traet van Stads

ijck magh van lit

endom van 't ee

et noem mijn Tuynh

rt' er toe, en, he

[98]-perck, mijn Q

doos, met planc

[99] berght, aen 't

iet gemelt, soo dicht

ingh klapt, had ic

st mijn' moeyt gena

tsien, 't werck w

den lust van wei

e gaen, of 't in

ste meest, ick op

nder toe, soo denck

ick na Groot-moer

rucht noch hand n

gepreeckt, de boosh

te doen, 't is daer

bevel: Ick magh '

en wegh ter keur v

schimp; die ae

minders toe van

in; 't sal 't Hof

duld, ick sal he

n 't meest: daer m

t planter moed' op

epraet, van eigen

plast, soo dunckt he

oet weer, als 't storm

vervoert, en weet

ngh, hoort dry woord

lingh, staegh op 't

gen, staegh te h

ost geschickt, in

-lijn, die Hofwijck

er van de rechter

ter poort, een' Oost

een West, in be

n in, een Plein, ee

Vliet een open

het zijn) in t G

in 't huys, en be

laeckt, veracht vo

God schiep. Eer ic

less' tot richtsn

ven; meer heeft ni

gesicht, twee voor d

't kruys, twee He

zijds, een' Knie,

Gods werck, soo is

n sagh, ick wist

mocht: wegh, riep

heit, en onge

maeckt, dan die si

, sijn' Buyck, sijn a

el-lijn slim uyt

sloegh waer sulc

oneens[106] van e

elick van die v

r cieraet, en my vo

geval door su

as om 't jock gedo

staen, waer die s

tsigh af, en waer

et hoofd, gelijck

oeds gedraeyt ha

ud werck kost ic

ew stoff en sagh ick

geheel, en ick

ipperde met een

mack en vond ick n

gelick, 't gemack

't dienstige te

igheid verhylic

ick soo, en noyde

ertrouw; en quam'

er gesticht, en, na

mack en 't fraey

iet meer van recht

r de Zoo van kla

ry vier haer' meug

taeyen Boer wat j

stael soo konste

gedoemt, het sou

ste groen het ee

n, niet van Mensc

e vrucht, wat aen

ey en van de Ploe

en ziel en is de

ernoeght, de Geest

dsel oock, maer op

erck en streckt he

eder toe, noch luc

p sijn best? onno

het hert, en daer 't

uetst, kan 't maer

cke Salv' een p

gesorght en wijs

nderen sij 't roec

geweest, dan dat s

espilt naer Bors

ijse Man verwes

y God, en 't Vader

r voeght, ick derv'

en haer door wete

eleidt tot door

en zijn als ick e

ichten uyt: God, V

bestier, met e

en voor, als ick

klein, dat ick ha

r neer[109], in vr

elick, en die 't

en stelt dan die

mijn' Poort; 't is

er staen, of 't waer

t daer voor, ons'

eemdelingh, en dat

-werck; 't gelaet

e hert voor geen g

eniss' van wat d

nis, of in geb

-stoff, is 't voede

t werck, van bin

r siet, sy slae

erck is, God weet

het voor wat open

en' Poort gescheur

t hert des Meest

en meer: onthael

een' deur, 't is do

gh thoont wat bi

en op mijn Brood

l, niet eens, maer

ns my het blaedj

uren op?-daer wil

heiden komt, twee

ael heet mijn' g

ht zijn: dat wil

en-kracht kan ick

usigheit, 't o

kerf van vriendsch

ooft[110]: maer wel

gaen, die niet e

t-vry zijn; maer

misdoe verhael

den lust van wed

it woont voor ko

ick wel verdedight

zijds: die moet g

jn' vriend omhel

niet: dees' konne

chlickheid, het La

gelach? let op he

eboomt, en eertijd

pracht als wassc

te zijn: sy selve

e fluyt van 't Voo

peep, van dese

ernuft noch eens b

den Haegh de s

h de Son, dat Hof

gelijck, de sc

l als daer, gelijc

ck voor; in 't 's G

den-hout by Lin

buert, daer Mensc

jens[112] den soet

yl gewoel van Wage

k toe dat Hofwij

't minst, de Kneu, d

egael en gorgelt

t de maet, en roe

want de Land-hee

y niet dan Mans

er om, diens haer

e volck van d' een

en moe, het kies

n-loof, reis-mant

ste jeughd bescherm

ord-Oost, behoedde

gelicks daertoe

-rack, wie soud'

ghd en baet in le

voor muer, met ee

s warmt, en koelt

warmt en altij

deren verquick

w verdooft; het is

e doen' dan meni

wreed voor sulcke

der' pijn, die u

n kan: ghy leent

aen hangt, tot bo

aerd, daer wate

selwerck, en Brus

en Arduyn, en K

pen is en niew v

lijf, en daer on

hy kind, kinds ki

' wiegh, uw' dood-ki

en ontgaet de sch

lof verdienen

penn', dan des

schiet te kort, w

verlies, wat voo

en stamm' en laet s

ert mael behou

niet al, ghy leve

verdoet, ghy seg

d wil sien van di

de moeyt van wreed

t de winst: waer i

nen my, hoe ick

oorhout, of van mi

voldaen: maer u ve

delaer: soo swijg

-Boeck[114], die h

en dicht, van vri

esicht bepalen v

is oogh onthoude

n ons een' steene

kalck en kon my

bey: bevrijde

ck 't al; 't is 't

enstigh is, en a

ghs gewent; of qu

laeckt, en d' ou

nen in d' een' en

gelijcks, maer

orhouts te samen

n punt, gelijck d

kers oogh, al waer

kheit gaet alle

ock sijn' deughd, en '

andelaer van al

e kort, de kromt

gebreeckt, de kons

ns waerd, het and

jn smaeck, elck een

al: eens was 't e

te leest, en and

k soo smal, als m

als 't wil, de mo

, of rond, of langh

erwe voor sijn ko

de Tijd: wil yema

ck wijs, en sal m

n die staen den v

rdeelen van 's

echt, de kromm' heef

doen, is 't veilig

en haet soeckt i

der een sijn' o

d ick ons het ho

chterom het Korte[1

e Merckt: soo gaet

ckenis en kan

best tot voorbe

choon Voorhout ten

rdijck, en stracks

Hagenaer, en trec

den prijs: Ghy leve

e ry: hier is wa

niew Blad; Veran

lick is kan walg

h is: De vrien

uer: het oor rust

eft, dat niet ve

sich; jae, langh ki

het viest en keur

f 't kreunt, ja, v

soeckt van sijn'

e daer, en nauli

heit, daer 't hier

r-groen van suyve

haduws af dan m'

ijn wind, of sch

den man, de stamm

aenkomt, voldoet m

schen waer! De wa

roems, dat hier st

n 't land, ick wil

rijgh; 'k magh van g

n, met een vinn

onnis stond, hy s

hen stam tot sulck

aserny met wa

der dood, plantsoe

dom, nae' menig

gebeent voor Pij

jd-verdrijf gesc

en-vleesch soudt s

t groen in een ro

gedolt in tweemael

n tack tot Bijl en

op gaen, God Va

enigh God! die o

ch geluyd van Tro

en sie van binne

de wraeck versaedt

olck[118], daer nu

versmoort en in h

e bloed, en buyt

troost voor eewig

de boos' eens in '

r Zee: afgrijsen

gh Heer gesplist

een' Kroon, en noch e

raeckt, daer op

mijn Laen te komen

et ernst den He

iegelen aen volck

et schier, maer ve

gedaen, Esch-doornen

emelt mijn' Vierhoe

d, of de Plaets, naes

uterdijck) ick

et een, die met m

e Ruym geduldigh

jdsaemheids eer d

e pijn wat waerd

Plein: een Pleintje

t spreeckt, en schroo

gebouw van balcken,

en kent van Spi

ots gewelf van Ho

hen daeghs en dus

en toe, gekropt z

ndelen by Wilhel

hmael, by Freder

mael: (God geve n

urde dat de les

Vaderlands besti

edigh jock gescho

verny de Vryh

len knoop, die op

kert is in broe

rtjen: 't magh wel

mer zijn: een' Sael

e staet; een vloe

orwert en geen

-ry voort, 'k sal 't

jn Plein: nu schijn

lappe zijn; wat zij

't kruys? veel, seg

ent: maer dobbelt

1] vloer, en tweem

en 't lang; Siet vr

uden pas twee Hoof

at 's soo waer, dat ick

ghmael de mis-ma

ighmael in 't o

s' en 't waer van

ns mijn steegh on

waer bleef, besto

eel ('k meen sijn oo

niet, soo hebb ick

ick sey, twee Sael

deckt; en die kap

alve rond des Hem

kapp' wat is dit

ysenden van pun

gens my, doe vraeg

het krimpt en klei

kjen van een pees

lom ick op tot bo

't Noord,'t Oost te

ackeel: van dae

e Son, tot daer

Gods man[123] sijn

n' Geest (hy kon 't

in; en 'k was mij

en waer. Doe viel

lheit, en, seid ic

beneen dat sorge

melen aen sulc

s kloot niet meer

lletje? en, als

n-nest van Kroon

Datje by het onu

ttens waerd by w

vernoeght in 't g

nenste, en 't h

oo soet in 't den

elick van bove

selden, en hare

len omhoogh t

rse was, en daerse

sy weer. Hoe ra

t ghy noch? u lie

e toe van mijn'

geboomt daer 't ma

ch te sien? Daer l

jckt; en 't heeft

rd verrot, noch lev

neen; en 't hanght

eiden sal: ick ne

en wil, of als i

f Vijgh, half Wijnr

n wil, mits ghy v

t het uw, als Pa

dienst, soo langh

jarigh werck: Dat

nnetjens, die t

't jaer haer' n

igen, om Somer-

cken voor de schr

s oud Hout, en honde

aduwen, en die

orp af het vierkan

[126] geniet (u mee

rden hier of voo

Mugg', die warme

tigheid van Hofwij

roedd' en maeckten

ngenaem, gelij

n smert, en daer

moe: ick kan 't

dsaemheit in 't ei

eklaps? maer 't sa

ed ick hem met

alaet van smae

ht een Bosch dat

toe lacht; een'

chotelt staet en

Vrouw; maer, Meid en

egroet, en, Pages

kers zijn de spo

mijn' Bors aen 't

ert sloot in vij

ysenden: al die m

den rooft, is h

gen op een' P

open Hof in des

en Knecht gelijck

en klein? Ey, jongh v

kt-korf uyt, en do

erbacx den Land

ertjens met niema

oper wacht: Hier ka

gequeecks, onw

n zijn van die mae

lheit den teeren

hy bloed', en niet e

dat soo sterft n

en leur[128] van

nthael van vreemd

k 't wist. Neen, vr

vergunt van uw

Den Haegh tot bi

olght; ick stel '

ijn hert is die

e Jacht oock in

knecht sijns Meest

vreughd de vrucht

cken, schudt en la

denckt, de Land-

u lust: spaert mae

en, 't hout en kan

behoudt, sorght

jn gunst voor 't n

aegh, 't zij t' uw

n t'huys, ick hou

eschiet, dat wrek

ghelick, Rhabar

h blad, en Mann

al kont drijve

en my; ick ben ma

llen past: dit scha

gegunt, 'k heb m

: maer van gift

cker geen: het sc

el heet[129], en

en lockt, en wijs

yanden indien uw'

emand als haer'

verstand, dat K

eren tot uwent

d uyt, seght goeden

potheeck, aen C

dt geen' last; de D

aerd af tot die

en maer bedrie

ons Lijf en on

lachen kost, die

vol-op van Holl

ed soo wijs'lick

schals, wat sprac

ster is, sijn sel

n maeckt en roem

n weet voor 't mi

mondjes-maet, dat

tendeel maer red

moeyt' van 't plei

te swaer; ick schenck

belanght, en 't

geseght, de Sond'

my gaf mijn selv

geweld van Mond-l

ckeloos, noch mij

mel niet: mijn' to

el oock, hoe langh

eel niet: verdrinc

incken toe; dat we

en koelt, soo doe

n kan, en schroom

en kan, het minste

l en is, soo drijf

verloopt, soo moet

e drop: wat doen

sincken is? let, sp

e te bedd', gelijc

n wouw, let, Snoe

gewelds van Tongh

meer als Beeste

rtier magh aen

amer-spel, en la

n wil: in 't en

auwt; dan moet h

ter uyt, dat me

mack. Ick spreeck

ckt Duytsch: wie oor

gebeurt van acht

oeckjen om) van o

n rot, en geel,

ortiers verrade

en wil, en eind

k en Darm doet be

loon, maeckt van

aet u vry; ghy moog

p bedacht, de doo

r oock. Siet ghy

31] Maeghd van v

op groen, die w

erlick als roode

r lijf; die Peer,

spel tot soo vee

't siet (men schijnt

-woord valsch: de Buyc

loes[132], voor die

scheidt versot z

en meer, van dit

ot de lijst van k

van niet, uyt o

sels nut, te tuyge

lle schuld, en wil

t van niet, en dis

met my, de Bloe

zy, daer al d

annetjens; dat voegh

en steil, die met

ijn' Thuyn omcin

naest van Midda

ery, daer Roomen

less' van wete

r dit pad, voor d

elaers, hier heb

deren de voose vr

er deel, en nade

en Tongh bested

an den beet tot be

] verhael van St

ringen en meen

' ick voor), ick ba

er-klapp, ick ba

ery, ick bann d

[135] volck in

gangh. Ick bann

rtelingh: Staet

ist uw' tanden m

marist, die dese

roov' van 't seer v

en gal voelt ste

van verr, en laet

en hier d' onno

hout niet smett

nigheit met sul

den Haegh verdrag

duld al dat men

s te roer, en vin

h en meugh, ons

n haet voor ouden

vloeck voor vrome

jck, schouw[137] van

lust, en dien d

ederschap, die so

niet meer, der Zi

spoort, en houd

der dan Gods een

der Boeck zijn een

n mist met duys

in, dat 's klaer

is alleen der L

jver wijt, doet e

n dagh den midda

or nacht, omdat

unckt, en 't witt

chtans is klaer,

seght[138], de moe

ich minst in sul

ffelick het no

toom en zijn wy

wel: soo dat ons

gh werdt: en dan v

verlaets op 't so

jds van sinnen wat

uyd-west, twee and

kt geen' twist: ick ha

er groen, hy li

en werck; 't zijn st

geweld te binden

lick een vyand

eloof in 't mijn

voelt dat ick m

er boord, wat wae

espoocks, wat wae

e kalmt' in Kerck,

woord van kort b

en-mensch het toe

slaen; of sien

de dood een' tand

r gebaer? ontstel

gemoed, werp ick di

verwijt, wensch i

ten wil, dan dae

n doen, vloeck ick

niet! Ick tracht

gevaer; ick wijs

dens macht: soo h

vigh naer, ick wen

niet meer als bro

ick wouw, dat my

r my een stal-lich

ijn' hulp; God, di

e doen: want selv

gaen, gund' ick mi

ellend met Chri

eel niet, wie treur

acht, dat haeren

eit niet van 's wer

ls macht noch he

tenen besien en

misverstand van S

s zijn des Scheppe

doen 't geen hy va

ldaen, en doen He

e dood het leven

rouwelen, onnoos

r en meer van u

ens af, en gees

pers uyt Sijn' hu

enschen werck, wy

moeyt'; daer ho

el kom' (Hy weet

chten meer als tr

apenen, als bid

e Kudd' in een k

haet, mijn vloeck

' wraeck, in plaets

yver, in plaets

n soo als van uw

k gepraet, dat God

licht, van doe

er by: het Boec

eens in 't groo

Boeck van sijn'

andelaer? indien

tot blad, van d

pen gaet, en lae

en uyt dit Boec

ren veel', wy w

n' mijl: al loo

dan gehult, dan

ons oogh, sy kan o

meent met plecke

t geen'; wy weten

ds Goud en somti

aed van 't Ooster-

m lieght: al pruylt

n weer, al stelts'

't blauw dack van

aer op, en lescht h

lick met Kruyde

ltenis tot lust

erck zijn de ve

selen, en keti

ns niet, noch wat

o fijn, wy 'n sien

o diep, wy 'n keu

el is, en waerse 't

Son, wat datse

en grauwt, hoe da

loopt en houdt

beduydt, wat wet

ert uyt haer voor-st

te gaen, hoe verr

s staend' en somt

oot steunt in 't mi

vast kan drijven

ngewand het m

rweckt; hoe dat d

Diamant, die b

aerd, in 't Oosten

mermeer: hoe d'O

erelen, maer noy

e groent, waer lang

sel komt uyt swar

en rijst, hoe 't

werckt, en scheidt

n doet, wat Roose

e geeft, wat Swae

cht, wat Wasch e

e[143] Bye verstand

ten zijn, en bes

beleid bynaest

erlickst der won

geteelt met min sch

chaem is, en hoe

erte komt, hoe 't S

emte meldt, hoe 't O

baere, dat door

der moeyt, en sond

alleen, en Oore

n doen; wat Lipp

n doen tot beide,

en die de dese

rsaemt werdt van H

e die een Heer ne

er gaen, maer even

n sijn' Wey, hoe 't Me

en Vleesch, en e

enen werdt: hoe 't

t gemeen van all

chte Maeghd van

Kocks maet, wie O

eele Gal, of roo

meloop van kron

e Milt, waer toe

dient; waerom de

en viel; waerom-

langh: 't is re

pende; dit Boeck; d

soecks, soo vol

aderen aen Boom

geseght, maer nie

aer is: Dit zij

en Lijf vermak

sen strijd, maer stri

n' beurt sijn' st

jn' vriend, en laet

winst, wanneer hy

len werdt. Ver is

tterlick de waer

wil, en dollen w

n goed verhoetele

eckwoord seght, en

veel, maer min s

der-woord van Waer

igheit op 't onvo

genoyt verschijn

t fruyt, het fruy

ken: fruyt, dat ni

man[145], schuld-ei

en vreest. Besi

deelt, en word

pt in 't rond, in 't l

ouw, 't waer oorbaer

ier treen en in v

r hoecks, en elck

enaers gekluyster

eerst, en spreken s

een, "tot my", en

deses tael, of

chen vier, als Ma

geweld van vier

ck 't scheel, en v

itten sal gedok

en: meest winnen '

ote spoor mijn Hof

delingh in 't rij

daer moy, en 't st

de Klimm' en in de

met lust dan prij

chter my, gelijc

afereel der Kij

egh[148]; daer ligh

ijn dood: "Wat is d

gespilt, om ove

en aen: "Wel zij

den poel van ee

pluym van altij

jen erfs besteden

ick verquisten

d en was in 't wa

ermaeck van hem, en

noch meer? of wat

sijn geld, den V

eid, die niet en

t rondom, de Boo

burghs-bier sien s

e-vier een' and

ert; ick hebb' u

en mond, ick hebb'

eldoeck sien wrin

verboon, Kees he

"trouwe Trijn, wat

haerd, de Midda

Sneew by 't vier

ns voor al, waer

w[149], 't is by

n echt met suck

kes is: Wat Duy

'et gaern, je Mo

ritse, seit meenig

men Nicht? gaet an

jd 'etemt; de K

e neemt sen koyt

by steck; de Meis

n: je selt noch sul

it en wip ontdoy

men Pleun: wat ha

yven wouw! dan wouws

dom: dan souse, ma

er toe, als ick' e

ntelick as lij

het lock en heit

gse vleis en bie

e weght; en 't is

r en magh, die moe

n 't zeil; nouw heb

uninge, Trijn moet

egunt: gaet an sle

ls 't puyck van Del

, kint, nou mochj

e vry, wangt dat

gdwort[151], jae, w

y kras (en daer '

puls recht, wouw

er uyt, al mocht i

me gat; dat weet m

't sangt, te Wate

chortt, ongs' Ann

toe; en Gerrit O

-kint t'huys, soo k

len, daer twie ha

erdsche goet en hoe

oon, jouw monekj

n roos, jouw ooghj

verlof, daer ic

mje niet, Kees? hou

eje soo?) wel nou d

jongh hart onts

vergaen, al stondj

n moe, en staetje

'en pluym, 'en man

t ick raet tot e

't oock? laet sien:

't hooft, voor 't s

hoep, om vroemoe

en duym, soo kort

at de Vent van

rijckt (ick gis

. on) en datte

Krots[153], met spi

lsens Ton, gehack

yne Meer met ro

voen. Gut, Trijn,

anghs de Plaets, de V

e volck beslage

aenendagh men s

] gesleep: wel, se

n hier? geeft dat

meugelick daer h

mackelick en

n vast, nou meug

wint. 'k Sagh 't s

er, of men Vrouw,

men gelt rijdt met

te goed om onb

es eerst, en rijdt

na de Hal, en n

r me, en veul me

ns mijn) jouw' sc

e sturft van ho

mijn voys en klae

s gien kunst, sen

t en is, en Boer s

ualick uyt, ick t

s elight: dan 't

er: al ken 't emen

Haeg, men wilt ni

en selfs, in[159] 't

word, en ick 'e

l wat an sulver

ht of prael, we will

s te Bier, te ke

n uyt, of 't gingh

sey Trijn, "aers m

ewent; wangt die

p doen: Maer lie

en kop sou drage

de Boom te met

twee dry kond hy

aen, of 't in de

n kon, daer wierd

quam voor, en d'and

er-bey, soo sagh T

ick wel, soo vie

re klonck, soo was

vertreck, ghy zij

t staet; 't heeft al

s ontlast, te we

lcken deun schel

am was, en Trijn

er naest; soo vri

ien tijd, doe Wa

derkeurs, noch he

dt gekleedt gelij

erweegh, sy weten

ery, met aer

s Hoofsch ge_lar

rs tael, als 't gel

amoureux, en va

s ravis, bekoorl

faveur, en nem

esclairs, beaux sole

oir, blauw scheen

el self niet kap

toe, en haelen,

gheid ter degen

ster waer, de Vry

e liep om tolcke

e luy, ick keur '

elaet daer me ghy

g geweest, 'k hebb' oo

goed Duytsch: ma

n slaet en viel

lof, 'k moet eens mi

ter zijn, of 't st

heit self; dat valt

of half, onthoudt

ickheit, het volck

gehaet: eer heef

ae gegaen, of vr

keurde God al dat

ten slagh het twee

eeft? daer neffens

ickheit in 't on

, wat hy niet en h

het schoon met sij

uwenschoon met

erselt, en daer

vond, en maeg

of lust tot wete

eit hoord' uyt ro

as ick by des wij

otelen goud' A

et en vond, en was i

blond haer noch mee

ten hoofd, dat

r maeckt, tewi

telt niet waerd

mijn Oogh te pae

lle vreughd. Ge

noyt grond van

orland was, en tee

s en kies, en soc

re Ziel, gelijck e

n schee, gehuyst

ken Ziel en sulc

hert van Trijntje

an kant: daer wierd

erzijds gewoge

n eens; de Casse

andere geluck

koop, en 't ston

er en paer, te b

yght de tijd van th

velick en eve

er noch te soecke

tocht van d'all

evelt, doen kruype

gena, doen bidd

-gewijs, voor een

uw tot Man, fier Vr

Man noch Man noch

d en Hert, de min

als een me spele

naem, in 't hooghs

heit noyt in sla

elde, stracks st

n' eer; stracx sey

-mensch, die ick

n wouw, en, was 't

erheit most wacht

en most tot dat de

k begin van me

pen gingh en veild

er-gunst van 't Vro

cke min, en 't ko

Trouw, noch voor

ogelick een' spijti

wat rijck kon d'o

n hert, van een

e dat sijn weer

geweld, wegh, Hel

de Pley[162], en and

ligh Neen; de Sch

-wight, of 't Hy

eseght: ick pass'

de hand; sy mo

spertelen; als '

eit noch een red

jn stemm', en segge

vier, die, door wa

ft gebracht het m

n doet, en veelti

gespilt, wat had g

h stuck ten uyter

Kunst! maer 't is

jpen wil, begrij

, verdient geen me

n[164] niet onend

en vry, het mijn

r weet, ick gun

ngh geteem met bil

den hier haer' scho

Tongh: terwijl my '

grond den meest

ht van hoop; 't moe

ick 't weer Zuyd en

ange Plein, daer

orden als goe

Schaeckberd nu; daer'

gangh gelust h

erwaerts, in zy

ch een op: den toe

s monts: het is de g

rt-poort: ten Ooste

er een: twee twe

kengangh, naer to

cker hand, ghy raeck

ck u in Hofwijcks

r een, 't West-Eilan

of Cats, Heins,

e Pen, by een'

tigh waer, en lou

hy docht, en si

seght, waer weini

verpraet: hier hoe

erdoen, meer jaer

eegh, om schieli

rvloed, de stam

oed; verdraeght m

t min als midde

't gewicht der din

sch de Son derft

n-boom, staet by,

droppeltjens op Q

er' schaeuw verdwa

vermaeck met scho

aduwen, en meer n

ren, mijn' spruyt

r mijn' sorgh ter

jens, mijn' Leen-l

kont, kost ghy,

t en kent: u stell'

Locht, van 't sli

empelen sien pron

oomt, en 't streck

sien te duycke

uytenst kan op 't

wen zijn 't mach

r af: Spreeckt Stede-l

vreemdelingh, die la

stoff, des Winte

dt gestut; wat se

jck siet twee don

geboomt bevleug

et wildst van Pru

gevoert, gelijck

felick Loretto

lickheit van d' een

igh spoor van 's He

k gebouw geen' m

rmeldt, die ov

et Kerck en Auta

k en hals naer d'

ten-bosch, hoe te

nderen van ond

en! hoe quelt u

t het droogh door

rond! roept schep

kens voor; maer vro

bevel: de slote

tige; van yser

derniss' ten Oos

egunt, de wandel

e waerd: en, als i

berouw vertreck

e Delft, of segg

etende van Hofwijc

en saeght in 't l

der jeughd met R

r op; sy staend'

pronckt, op 't ein

oeffelick onthul

Joffertjens, dat

en vloer met hae

degom en Bruyd

lsch nat, dat doo

scheur, daer blad v

ederf, en van dat

by Mast, en voert

en soeckt, of e

sch begraest we

-hout naer sulcken

ochtans; daer magh

dery voltrocken

erstand de Schi

n vergunt: Tot u

men heen, tot u

ijn' grond, belend

n kost, Lijf-wacht

er ghy staet om '

om Lust, die d

p loopt, staet ghy

escheid van 't H

ft sijn' kracht, als

t Huys by 't Voor

't Fluweel beloof

gen voor-oordee

ijckheid, soo moe

jck prijst heeft

dorp af, en mog

ntdeckt, moet se

hter 't schoon van

digh is; soo sek

Zee ten einde

voldaen: wat Nutt

r treckt van uw'

pper best, die '

Vliet, in 't zei

erweckt en op

staen, stondt ghy d

en dagh mijn' V

elen dreeft, als o

ren waert, en pa

jn' rust; en hielp

alleen, en Bitt

ghden, 't en wae

won en all' ha

de dienst, die va

ste twee: ick sie

spreidt, soo deun

onder u den fels

elds oogh, dat all

en wey; hier is uw

het sweet, dat va

ver my een Ype

aderen, die voo

Son, jae, voor

igen: hier vlied

der leed haer gro

vermaeck van nae

eughd: hier smack

ervaert, die by

erdriet, en wete

ie vreughd met mij

ghs[169] thien voe

veningh verschene

el-kley met schel

in swangh, hier m

staen: hier keurt m

acken ernst, en

et spel, daer guns

volght: verr' zij v

rmaeck naer mijn v

h[170] niet, 'k en hebb

de tijd kan bet

e gaen: en mid

self, en kan mijn' op

en winst van munte

endlickheit der s

ijgen, is, werdt spel

rliest, voor 't uyt

h die swijght, en, k

soo koel, geen'

e Bors maeckt spi

geweld[173] van Red

jsen self haer u

t den mond, ten mi

at leed, wat lust

fel, flus mijn' w

te sien vervloe

haer toe, wat lust

ningh van kost

ael Waerd, en m

schonck het ghen

jn leed met vr

ds geld, of 't kan

mijn' Vriend, 't gev

de lij, en wensch

s geboet, eer d

elen zijn; en oe

eleidt, en sonder

vergall' en spel

ier om, en 't gaet

nger lust veraesse

er by, of neemt de

ende van 't naes

valt, die Koning

l een droom door s

daen in 't midde

staet, terwijl

besloegh, wolck b

ens velt met ong

llen ernst, en

hout en raeckt m

uyt gae, de groote

-dauw de Kruytj

er naer Koets en

te zijn, eer dat

lied van "Scheide

r keel, en klinckt

Wat sal men op

l danckhebs", verse

ysenaer, ick Stelle

mijn' tijd en van

ewen lust van st

t der Zee en ha

pleeght, moe wende

ekaetst, moe loeve

ezeilt, en buy

rmaeck in 't slech

nt-uer, en kan ic

gaen voor dat de

eren van 't hee

verschijnt op 't

my min dan al d

de klock van Voorb

ls Acht, soo veel

ck was, en vraeg'

aert, en 't kan m

rwaert, en aen de

vier, de doorge

and kent en binne

erheit uyt, al heeft

e veel, al socht

en zijn voor Hofw

r Zeil, of Mensch

en gaen. Nu tert

stein; nu lijd i

an Y, jae, van

gevaers en weder

le Vliet; die ni

p of Schuyt d'een

door Lijn geweve

gereckt, Roer teg

"houw vol, houw bin

r-boef[179] sijn o

lied de bleinen[

eens flus, maer s

aegh. Hier hoef i

n dagh? de Beurt-sc

nen ten Haegh u

t met my de kloc

hoort, telt recht v

an de Plaets, dat, s

cht gaet, en daer

gaet dan all' die

en op, en drijft s

oetste pad van all'

erzijds op 't kant

deren verpocchen[

ijn diep, ten Zuyde

n Boer, dan d'and'r

lt 't heen, Goe ma

ondiep, hoe zijt

ghter een, wy hebben

wat winst? "Wy h

rdam en komme lan

eringh, en soo d

sendam, om tot S

ht vracht van Varc

wil; want, kijck,

cht en swaer; en k

aer huys, dat mo

alt te met een ka

op magh staen; aers

en hals; maer dat

n Dam en vinde we

tje by". Hier op vol

prakelick, en lic

s. Maer 't Schip,

ste woord, of, lie

giss' al stond ick s

t sijn knecht, die o

dse volck een pra

] staet en kijckt in 't

die Vent, hoe st

bescheid van de

Hagenaer; en by

f[187]: men[188] spe

oot goet te me

en an versloov

n raet met koff

soo 't quam, dan

tje moet springe

voor Wey, voor Kr

te dier, het mac

89] in 't werck, en

't moyst. Y gut Kl

en Heer ongs al

van Kley, en wo

t goet as Baste

ssem me iens gaen m

r men spul sou sp

er maer sen lijf

nje rijck; 'en k

n goed; daer meugj

e[190] barst en w

ndele, en wor

't soo wel, as die j

eklapt. Klaes! mo

oer, doe 'k Vaer

versuft' en dwael

School: Gut, had

volck, wat wouw i

antel an, een Tabb

broeck, die 'ck n

Latijn, heb ick

t op an, en dat 's

stanght, we ben

eklaert, die maer wa

tongh, meer meen

or den Dam, daer mos

er end. Wie wensch

te zijn? nu heb ic

verslae, de Boer

n al: de waerheit

nlickheits. O, Schi

den grond van a

de Milt van die

fens my 't gepep

aeck van die dae

oos staen fluyten

t hert, in 't midd

tijds niet weet wae

hem 't haer te be

ck is, en naer de

nen Haegh, daer Eer

betaelt met vuyl'

dt beloont met l

gepoogh der Vro

schimp; daer 't ni

of dwers door spijt o

de-min misduydt w

t sijn lot verfoey

w luyck, en leer

geluck van uws g

eel dan dat te

ijn van aensien h

voorby, de Vissc

de Wey, met koel

vol Melck, en v

at ick peins, en

en praet, en, treed'

r 't groen der ha

sen te hooren

r' van daer begra

tjen aen, daer hoor

denckt van huys

vogelen van al

en Man, en doeme

van als[195]: daer s

vol spijt, die

er gunst of laken

"'t is wel: Het Ge

altemael; de Man d

gedaen; hy most s

ny; hy heeft' er

ende sijn' Vorst

voldaen, en niem

rdeelen met lis

gestaen, bescho

ofd geboon, een

gewoel van Haegh

nt aen, of hy ee

en deel van on

reughd, om nu en

trecks uyt Hoofs

-tocht van ziel e

rscheit van ruymt

en' eer; maer al

ijnigen, om ki

y wel en weeld'r

jse man: Wel hem

pilt 't gen' hy w

heeft, in 't sorg

evrijdt van spit

hots sijn keurlic

e rest, die 't he

n schats heeft hy

gelick ten deel

etael, vol schij

e Tijd kan bren

niet. Hy laetse s

of Tijd niet aen e

tenschap, en al

rgaert, sijn' Mees

egende met kin

lick, waer med

n dienst, te mog

beleid, naer dat

egen moet om van d

gaen!"-Die man gin

s verby, de Schippe

erde my 't besluy

volght (dat gaet v

genaer; en weer e

laer, gelijck

erbeent[197], daer

ntsien, en 't hoo

aen. (Van dusend een

yt geroert, van

meer) Ten eersten

weer niews? sal 't

Kasteel in eene

ick de vliet sal wor

ter tijd niet wet

en Duyn! siet die

dt; den Haegh en kan

te nauw, de wan

mer gaen: Wat Duy

, Voorhout en Vyve

, den Haegh t' ont

n 't spel? 'k magh

r stond, vol ve

uansuys, een Hofwij

rond, het volckje

een, slincks of rechts

't werck van pij

' er gelds aen su

end met eens be

t niet stil: die

nderden ontsien

derft uyt leege[20

ijn werck weer e

ick met geen ho

les staen in 't

ls kacks[202]: men w

een haegh te li

t of niet, de pa

gras als 't hoogh

geen' rust, daer i

n berst; de Thuynm

ster werdt door we

werck, en door

Haegh, met all' ha

r spels; men soud'

meer, 'k wouw, da

gaerd-pad geklou

aemheit met alle

ebrack, van vlackt

Vyvertjens versni

te man, die 't kon

ter staen, en Slots-g

n flesch in 't koel

wel eer de Weuni

nen zijn: dat 's

er op, dat stae

r deckt sijn luysen

inder toe; 't magh

den pot, de kle

gaet, wat meent g

tjen tot onderh

tijd van 't Hollan

ren, op 't cierl

innen Delft: gem

noff; hoe noemt men

r een' Prins, met

versien; (ja wel

n 't end!) en seght

euninckje, een huy

sijn' poort[205] i

eten wil, en woo

er-aen", riep de Sc

en uyl!' Soo raeckt

kent 't; want wa

ult, gaet door

min maeckt onmi

reis, heb ick my

er waer mijn ron

rhout, als ick m

jn waer noch sijn

en[206]: maer o

sy kost, en vr

en aes van 't fi

eren soo veel be

elick verkeeren

rijsen zijn, ten

k en daer een' sp

wy, of trachtt

htigheit moet vall

tand, om in 't

voor God ten oor

deel heeft en 't wra

ons, Sijn' kind'ren

deren, dien geen

schen zijn en do

eleert, en tracht

n 't spoor, ten h

de baen van Dij

el van mijn' Bro

ngen bevracht ic

' er my quaedwil

ien; ick let n

sijn roet wat hon

eind', nu seggen

ssenen in 't bedd

k voel 't: noch gae

deren, en hoeven

jaegh': ick wil '

e drift, het zij

ick voor geen men

n moght, ick wens

leght. Foey, dage

-dood! foey, quist

moght, wat waer

't ruym, in sted

en dagh versnipp

valt, de Menschen

r dood, als kren

kost niet schicken

ds bevel; men magh

ervens toe: de bl

n draed van een'

n 't graf; het groe

ck sey: "de dood

's jaers; staet s'in d

y dood, te weten

jaer weck', soo da

kom' volkomentli

Mensch, dien God e

gelicks, en, so

ns kracht in wein

n die dood: wel hem,

ekeningh soo met

rsterf, als waer '

basuyn des Richt

mijn self en va

apper in de Veer-s

een' reis, en sche

jn Slot begrave

e hoogh, mijn Slotje

erstand, u derv' i

Kasteel daer ic

k een huys, en ho

Burght, der Sted

Verkens-kot zijn

e Tent, en elck e

igh dack van klei

t den roem, en p

elheit ten goede

geduld den om-l

r besluyt een woord

groot Plein, het B

hands door en do

Dijck (een' Brugg

e slagh, die m'a

wal, een' wal b

chuyt siet staen fl

Trapp', dien ic

n, de schoone;

gebouw, dat ghy

ne Stadt aen d'an

dige wantrouwen

dde sou beslaen

ntgaen in twaelf en

rgaen, hoe hy

theit van jong

ck en door het vla

a gebootst: twee fl

eens twee, zijn s

he Rialt'. Treedt

r vermoeyt als op

y klimt; ghy laef

ighraed, en Dis

e moeyt, die ses

jvige souw voele

om hoogh, en weet

ngh is, en staet

ingh doen van b

e van sijn' quel

soet, en menghde

der sweet en ar

Booghs, twee Pez

telen, en suy

veelt, het zij soo s

jens slorpt, verma

sit, en valt gee

sen weet, de wee

ringh verlichten

ren[209], al konne

ie leer: de Len

mekens van 't j

er op, en pronckt

en Herfst met s

leegh, met Schaet

een tijd van lee

rondom, en deelt s

vraeght, al wat ic

d niet sat van '

ter, jae, soo 't

t hooghst; hier zi

ugh toe en op mij

delingh; wat seght

u Kasteel, of noe

-brugh af. Ghy sult d

ude kunst: wy heb

rwijs: wy roeme

epleeght, die ni

er sprack: leert bu

epen is: de konst i

om hoogh, en maeck

1] geen' klanck va

lt sy met een v

endeloos, bewogen

oort. Daer sit ic

rondom, en spot m

baes, en slaep o

n sien, die my be

i va la? en luys

gen moet sien buy

delen en sterker

bedd'; ick slaep

gevelt, de spil

send een ofs' o

-slot is: voor geen

over-val, mijns wet

te zijn, den boo

gedaen te hebbe

k segg': ick kan

verderf, met rede

verbeurt, 'k en he

t wensch' gerab

de tongh bespro

geterght; Maer Go

esteren van mij

ontsagh, heeft a

leit; dat 's 't hoog

voldaen, en sat v

ngesint, die sij

ft gevoelt bejeg

vertoornt, geen r

rst, mijn' onderg

op de deur van mi

voor aen: Men vrees

eval, van plun

meer aen als Org

e lust uw' han

nd noch op Hofwijck

t uw' moeyt; ick k

ewaeght, daer nie

er kunst[213] te v

'er noyt by daegh

er buyl[215] singht

r heeft geen roer

laer magh schri

oort is een' bo

ens waerd: maer daer

steelt met twee v

ster zijn van d

er nacht meer al

en waer, om by d

ldery verduyst're

aen[216], 't zijn

esien, en last

ken niet: ick weet '

Silverwerck, mijn'

en kael, verwacht

winst wil tuyschen[

geen proy om lijf

rgrijpt, sal 't op

t[219], om lood,

om 't speck, te

erlick, en soo bedri

el is niet waerd

-boer[220] quam: en

yen-dack beduydt

straet, 't zijn sc

en Ste-boo niet wi

ers hoofd: ten na

r voor most wijek

nd volck! ick wacht

ck wensch my mergen

sint dan brengen

er minn', daer g

mijn Kass' en mi

l gehuyst in o

een' kerf, die no

t en vast, en kom

ijn Erf, vijf le

incipael, dat sy,

rby in waerde

e mijn' sorgh tot M

chen moy en lijde

rs deughd ontwijff

ngenoyt en al

hen dat den dagh

gesin onthael ic

heit, daer in ick

er' jeughd, en r

er dan de straet

flucks den Room-pot

staeck, de Nette

gewoel, de Sn

de praem, en e

vanghst, die sel

winst van ongek

n Boom, de Lijst

als thuys, elck

ck, op 't lichten

daet, die segen

niews een' volle V

en kroost van Wat

n gepeins, en dan

te Wey tot wate

jn' erf te rijse

nter-peil bened

ete dwangh en een

en Huys ontsloeg

omen vry te wei

te nat, des Somer

ondiep pas als s

enoegh, en niet t

rslagh verdoemd

aen en sien, verwo

haer aen, en doet

lck' land, was geld

lle Vliet haer st

r-volck doet vlie

tilt van Hofwijc

met sijns leven

vre, voor buyte

eit, die daerom

slacht, ghy komt

r doet: 't is Hofwi

't geraes, ghy duyck

escheid, een einde

ken kost, hoe soud

e Vliet, 't Hofwyck

mond van d' een e

u voor, daer binn

koel in Vijver

len en Roosters

vreughd: men speel

wil, smoort in 't

te gast, maer om d

dat 's Haeghs: let o

een gat daer geen

en kan is kloec

cks genoegh, de V

en spreeckt genadig

l vreughds, al w

ens hier, let gi

boord van mijn'

errijckt met ong

er twee, vijf Boo

er-vlack, vijf o

dool, dit Peerdje t

e reis gewoeckert

een Huys, twee

lchimy, of ick

n dol, en spot nie

we verr' of wegen

bb'le kans te nut

duwen, en ghy ve

en vast, uw roock e

jnende, mijn' s

en geld, de mijn

't weet, al gaet

t'er op, en thoont m

arciss' sou pooge

Jongelingh verg

by nacht, en by

n hengelroe versien van dobb'le schachten, 'k Sie Swanen dompelen, en boven 't water uyt, 'k Sie alle dingh noch eens; en, even als 't geluyd, Dat van de bergen stuyt en van de woeste wouden, En van een' hollen Muer, voor soeter werd gehouden Dan Trommel of Trompet, die 't doen doen

doot, is 't Vij

ppe jeughd, of 't q

at gras, een' ry-

n 't niet, als 't

my toe, terwijl sy

-baen om Hofwijc

t gewoel van soo

erscheelt het po

en wit door vel

ere; hoe 't werr

uyst: Kort om, w

yl Papier, dat

len doet, daer s

gen doen, die k

erbeent[229] met sc

gh ick, en dit kr

en op een: De wae

n kort: wy soecken

en weer, en make

tot Boom, een bla

n Boeck, en Boec

rlast soo wel a

opgesont van spi

uynen en den A

e text, om blad

bestaen, het quaed

veel klaps: mijn' R

sen af, en ick de

er-lief, 't is m

dicht; vreest voor

ens bestaen, en n

aduwen tot Schaets

lick niet[231] lyvi

duld aen 't mijn

moeyt, van 't ki

driet verdrincke

' Hutt' ('k sal 't gee

als ghy van rijm

eghwaert is en 't

't kort doen sien

uw oogh met lie

vermeet te segg

en Dorp, dat gee

n' Wey, die tegen

laers met vier g

den dagh beleef

dd' uyt, en roepen

e Pluym, en schaem

en, die in ons' e

Sonnen-vier komt ro

; in de vodden[232]

jt uw deel in ons

aen Hoef, en Voorbu

ste vest, daer hon

r meels tot soo v

et-gerucht schier bi

hoone Vleck, dat Pri

Son den lieven H

eckerhoy, der G

te wal van 't Sc

gesicht; en weet'

t schoonst, dit soud

als ick, die noc

ick best mijn'

en, keert; met insi

Kas van Boeren-

e Stadt, van wijs

, Griecksch, of d

iew Roomsch, of in

ridsch, of in het En

Tael, die nerge

h is; of die m'i

papier met let

racht, of in mij

't soeckt, in Luy

n sult: "ey, gunt

sat gesien, gele

den Haegh: al wil

verblijf, spijt Hofw

tende), maer was

jn' vriend, soo breec

jn Touw, soo raeckt

ck flus voor d' e

geef: "De groot

te

bezigen. [86] Thans morgen, gelijk worden voor werden. [87] Omdat G. s d. [88] Opgelegde taak. [89] Voor dacht, gelijk broght voor braght, enz. [90] Gebeurt, gelukt. [91] kracht. [92] Voor veilig. [93] Als steeds voor na. [94] afgetobt. [95] Denkt, dat ik mij honderd jaar ouder heb gesteld. [96] Beschutters. [97] sa Prinsen heerlijkheid en slot. [98] Perziken. [99] Eerst confituren. [100] Voor veiliger [101] Eva, in 't Paradijs. [102] monden. [103] niets. [104] wordt. [105] mist. [106] Bonte, veelkleurige. [107] Onschuldige. [108] spijst. [109] Tering naar nering. [110] geprezen. [111] Ongerepte groen. [112] Versta: de zingende vogeltjens. [113] Verstellen. [114] Beuk. [115] Toespeling op zijn bekende Hekeldicht. [116] De bekende haagsche straten. [117] Versta: in den pas geeindigden 80 jarigen vrijheidsoorlog. [118] Versta: het Engelsche, na de onthoofding van Karel I. [119] Die van Engeland, Schotland, en Ierland. [120] De bekende zaal op 't Binnenhof. [121] Eerst: mijn. [122] Thans toen. [123] De Apostel Paulus. [124] Zacheus, de tollenaar uit het Evangelie. [125] Eerst: En 't moeyelick geweld van schrale winterwinden Te weeren van myn Plein. Daer heb ick my verpraet: Sy syn nu hondert jaer, en overlangh in staet. [126] nabij. [127] Scheuren. [128] kleinigheid. [129] Paddestoel (Duivelsbrood). [130] Zoo, indien. [131] Onbetaste. [132] Versta: bitter. [133] erken. [134] onverkwikkelijk. [135] Versta: tegen zijn heeren in verzet. [136] 1618. [137] schuw. [138] behalve. [139] verschillen, schelen. [140] dwaallicht. [141] door en door. [142] harde [143] Eenvoudige. [144] knarbeentjens. [145] Versta: den dood met zijn seis. [146] Als een rosmolen. [147] camperfoelie. [148] Thans veelal tot belachte verzwakt. [149] bloem (eig. madelief). [150] Anders tier. [151] Voor landwaart. [152] git. [153] Borstlap. [154] Het later zoo beruchte Groenezootjen. [155] verwenscht. [156] tusschenbeiden. [157] Voor als er. [158] Voor een mensch. [159] zoo. [160] Versta: 't zilvergeld. [161] Eerst: al dat hy derft. [162] palei, pijn paal; versta: met dwang. [163] geweten. [164] stugge. [165] Versta: de schuinsche richting, waarin zich de zoogenoemde Raadsheeren in 't schaakspel bewegen. [166] wederga (verg. 't fransche en engelsche Pair). [167] Voor veilig. [168

CHE WI

e Spreec

BERI

over Zee haelde, of treffelicke sinnen soo pijnelick uytstamerde, dat mijne Landslieden van d' eene walghden, van d' andere verschrickten, ende van geene sulcke woorden hare Spreeckwoorden wilden maecken? Om voorts de uytgesifte soo veel gangbarer te maken, ende aen den man te helpen, hebb' ickse in Rijm

e dan soo nauw op de Waerheit, als my doenlick is geweest, hebb'ick er nochtans wat aen moeten klampen, daer ick al te korte woorden gevonden hebbe, ende die ongepaert ende on

ge ontwijffelick ter Wereld gebracht door uytstekende Lieden, sommige door 't gemeen; beide met een' aeloude toestemminge bevestight, ende sulcks noch heden ende naer desen met eerbiedinge aen te sien. Hoort hoe de Wijsheit van eertijds[2] d

orsprongh zij of niet (want de Ouden hebben sommige Spreeckwoorden ge-eert als uyt den Hemel gedaelt), de lange onverbrokene toestemminge, daer ick af gesproken hebbe, als op onendelicke proeven gevest, staet voor alle bewijs van hare waerde. Laet my daer by voegen, daer mede sy my verlieven, dat yeder Spreeckwoord een Sneldicht is, en heel veel stofs in heel weinigh omslaghs begrijpt. Soo meene ick, is het al geseght, daerom[4] Spreeckwoorden allen lief ende welkom behooren te zijn; want wie en gevalt het niet liever met een' once Gouds, als met een lomp stuck Loods te betalen, of betaelt te werden? Ofte, als Erasmus[5] de gelijckenis maeckt: Wie isser sijn

te

riekschen wijsgeer Aristoteles, in zijn Zedekunde (Ethika Nikom.), VI. 12. [3] vere

CHE WI

e Spreec

nigh, of

cken zij

dat geworgh

' spoorslagh

often of K

t, of men d

eegh, 't Geb

en wijs, maer

etrouwt goe V

huld, soo 't

en' Weldaed

eveilt en

ren en d

n wie sy

ede Raed

s boven

eed Geld i

arigheit

dert Jaer

ngen to

rt Jaer

' Boer Ko

hondert Jaer

ll' te sam

t, levende

dan doo v

an des Ros

rd moetm' een ou

Vrouw noch g

e Kat gege

-beschick!

elt maer

loon

m onts

dat uw Han

an? bidt e

5] uw' oude

hy soetjens

r niet

soeck

over een wij

u altoos

u niet

ras e

gh opg

egh g

ater en w

r buyck

p sijn Water

ghe 't Ha

ater een

ltijt wat

u 't wer

hoogh

s geen qu

ngers

ters in vers

Voeten in

ken van H

is een van

aer soetst m

[6] pijn i

etende

r die niet ve

Man, so haes

oo langh hy w

erdt[7] de W

d komt de

den Esel

onds vee

ens nie

onds goe

ns quaed

Kloeke

dd' g

t seer nae

e Gift o

tvos, wat g

od als ve

acht meent w

t Net wel s

die niet w

iet in si

de moet gh

ht[10] uyt a

arbeid moe

lang, of krijg

onijn o

et be

ie of des

, met wie

s ande

p geen

sman met v

altoos va

ind schickt warm

kind wat Broods

gh'een vro

er sijn af

te, dat ick

y vijf Stu

e Tanden

Tonge w

tten moe

ningen ve

aegh den Vr

soo vroom

ecken en

deurtoch

e Wegh is

ich wat do

Sout i

s het

vocaet, of Biecht

sich selfs

rood en g

een niew

nen Jaer

oed Brood

en, die Bro

dat m'er Looc

u besig

eigen s

vroegh of

il quae

apoen ter

en Vleugel

veegh is n

n water w

s geen be

ns quaed h

himisterij

, en niet v

Vijfden[13]

r een Maend

mijn Rocksken

blijven gaen

beloften ae

acht u uyt

rompette

kacken[

ucken aen uw Schoon

t beid' hae

reeckt, daer ghy geen spraeck en vi

w handen, G

s'af

sheit en

verschei

n ver

eeder

en in sch

ind nie

n al en vrie

est a

iend om s

luw in

, des Winter

ns liefd' een

egheit o

dom vol

te seggen Tr

et Woord ge

aeck beschre

lt arger a

Vader

st is

, Geld, noch

niet verbo

Hoest, en 't

edereen sij

ghs liefd', e

e minnen a

of dood o

geen lie

Roskam gi

laet hy in

Geit van rots

Geew van desen M

in de Waer

ten vol K

ndje!

t uw

maer warm zi

lacchen di

keurelickste[22] Wapen: 't Is 't manne

Nachtegael uy

breken sal op

t u, eer

ingh wel

aer wat ka

erd om te

tijd een g

h komt, nie

eene du

lle kael

n in sijne

erbey als

y trouwt, sie

oop, die men

noch las

kent e

esch van

er v

n den

ewe d

e ra

Koning

jck in

woord en ka

Water is

een Pot d

e Vlie

een is vo

n andren

[25] magh w

en kan ni

doof, dat g

die 't gest

lle Praetj

gestopt

hiendagens Br

honger van

gh en laegh o

dat de Tijd

de Kunst met

al 't in de

kan Naeyen

t ambacht n

ght men

rdt op

en groote Jag

oyt groote M

er heet ick

oer noch Nic

n recht wels

lfs bered'n

Vriend, wie

gerucht

Gaen is

fen g

leur, het zij

ckt en heeft

n Hemel hei

Biggen van

w geheim hebt

h'uw Vryigh

ies die

ie om v

bouwt of

ors ve

ijn Degen

gh zijn om

derlings[30]

Lans sijn W

Brood te ve

Hond, die m

Broods en he

en Honden a

niet e

et en

veel wil

dt veel

en' Booswicht

anderhal

emt uw

t in 't

orgenstond sal 's

dstond, des Morg

Wapene

nden van

r brandt,

t het W

en onder

gras ve

rrie met

recht na d

dat kreupel

vroeger o

Ezel met een

en een Duyve

l die aen v

e Wolven ee

daer graest in an

racht van Hout nie

geen arger

e willen z

eltijd ko

al geget

en iss

l niet o

seker een

eens dr

en sijn Vo

men sijn

geval komt een[32]

te gaen en keer

ndaghs sie

oren in

't midden van

atten om een

dt[33] er s

lman ee

r Visch, hoe g

leugen bete

te veel Broods

dat gh' er K

r toe is 't

och Bruyl

de Keucken

iet en men d

sser mee

' al eer

noch qualic

reeds 't Zei

on de logen

e werdt sy

h den Arend

ck werdt' er

, hoe scher

een tand

uw Hond ma

in sijn l

dt men my

ed' in 't

ghy oud en w

goeden rae

de Ringetjen

ns staen, da

malkandren h

ses Mans wic

den, d' Oly,

at oud van

n geseept

als half

rwigh in

r in de

s geen Bar

k of ka

uyckje go

pen in d

o wel als yeman

my te stooten

oon Man by

oor arm t

beste vriend

Broodje m

er beetjen

iet soo di

eluckigh

selven st

tje, dat gem

et voor mij

en goe Dranc

en een soet t

bruyck in do

aelick af

, die van be

jn Vrienden

t wel g

el g

, sonder Doct

ten komt q

t red'lick w

noch beter

tel is u n

aer niet na

d, soo quae

en getro

het Goed, d

an als 't g

t verlo

men 't m

ijn Goed

iet, eer h

ren weet

y steeckt

an weet, dat h

hy weet van al

, die sich

et wien hy

er is heel w

Kroon slechts

e Kat eers

sals' ha

wel, wat ick

d bid[36] va

el goed op g

diem' in H

luck is

aer alleen

s bly en ru

s voor schu

vriese

Water

nd Brood i

u, noch vo

in Huys en moe

, moeyt' ae

dreight

yt groo

r om da

taet n

ede en qu

kracht der

van Water dr

rt tijd-verdr

en Rous[38] t

ebt ghy ni

geews en ve

ngers of v

ter is heel g

, en 't en maec

w en geeft g

op rechte t

leven is bev

tijds, niet v

en staet s

cht deckt

ren[39]

e wa

eten sond

er eten vo

een goed Paerd, in

een' Krengh, als 't e

is mijn redel

my 't krabben

meeren op

echte Tes

oorden en q

Wijsen uyt

or 't voedse

goe webb' d

t leck

mpels

s licht te w

e maeltijd w

slaen op een

em maer alle

lieden moet

s maakt rec

gen Os en e

kenners 't

mergen, gr

dt mijn gel

d Oor,

Beest i

r 't begin

en al ha

dat hy in den

t woord vond

past ghy o

er werck t

e van 't een i

lf den Ezel a

niet met de

jn steert i

huys 't spel van

uiten, waer de

t vijf voeten

meer als v

er meer

Brood b

buyten, and

ocken, kort

ingen en

teloos

die wel he

e Melck met

pper is als

] op 't nest e

raemer is e

st sijn ei

ertje, bruy

uw[42] op

e Papen

3] op hae

en staet op e

hangt aen si

kan niet a

ieckt naer

usken slee

yken naer

Yede

sijn V

Elck

haer

Vlieghsken n

jn schaduw o

ooswichten, en boose

n quaed van 's naes

haep soeckt

gelijck

en ye

', wat

lt of 't kou

ijn lijf g

gh na sijn

oudt sijn

k gekipt is,

Musken in

moet sijn Be

jn Deken uyt

vens tijd gaet me

einige van lac

eepeer en

geel en

oortsjen

aer fris e

Koortsen n

angh of d

n Mond en ro

ater als

ogen op en h

t Moerhoen m

ft en s

kt en

ongen stil

Papieren

iser[48] m

en krijght, slae

l manck, de

iet op 't R

de Klock geb

en konnen

s 't Licht uyt

dingen[50]

n Hond te h

t hy 't bloe

vroegh schreeu

en slapen, w

aeyt, en 't Hoentj

, daer Meel gebr

rsch singht g

h haer noch w

enen dagh doen wy

ens Huys, en sin

die veel t

een scherfken

chtste wil

r overdr

jen, hoe langh s

t smeeren moe

t zijse niew genaey

en Voet als in d

n van acht

en haer rec

n traegh Schip

l, 't sal be

naer de L

len, wel

eft my nie

otelen

ch, dat e

ens is g

s de

esl

eken, laet

der hand ae

uyt veeght, en

n, of mijn

dat twee Deur

niet alto

nde slagh v

ys sal eer

t in all

ick hebb' u

ed en fi

enscht, als yemands lu

er, en een Wijngaer

Soon, als gh

hter, als

in noch meer, als u

noch meer, als u

oor kan

noch meer, als g

kiest, dat

d, die gesta

Vred' is

s niet lan

rouwt my dan, als

yet, als n

e dingen wo

at 't Licht o

trouwen, sc

t niet als

trouwen; wi

ck stae '

beste be

aen 't h

t, ongelu

en komt'

, bey Mans

schap en

gelijck

n in een dagh

zijn en qu

gh Huys, op

end Rat

't Huys nie

en niet v

prachtiger d

n voor d

den quaden

raeckt ghy

alles is

t vry van

n Ruyter een

och goe noch

d geteekent ae

et Gecken ri

geteeckent

dat het een

geteeckent a

nemmermee

at geen Paerden

mee voorby

e slagen da

lieght, en hoe

dat het minste

at meeste brie

l geluckt en

l, en viel i

na den eten

t hoofd-pijns

le dingen s

n Roock niet

ingh rond

een Reg

Lands bestie

toe en

Haver vo

ijden in

Haver o

et gewa

t Jaer vo

niet, dat

de Doorn, die

steeckt, verg

niewe Sch

jden dats

n schoorsteen

er Haven

olenaers by honde

't waer dry honde

'eener dracht een ho

voor een hoofde

ort, en laet den S

sen wil, magh roep

nschen met vijf vi

rofijt, en somtij

Monicken, aen Jo

dschap nie

n naem neemt

nstjens lig

st gelijck

lt het uyt

Bloed en vol

sjen, als

en gebloos

s verw va

e staegh aen '

soeck, ick

t met

acht'r

rooft noch Vle

et wel bew

dags weinigh,

, en en vree

goe Tafel

schee, is h

allerbest een oud

en vuyl, van binn

ouw soo dick en me

nghst van all' alto

ieper ben in

quellingh he

en grimt u

em ongehy

sus of so

ltoos veel naerder

ghy kael van

dan een ha

gaet u l

ltemet, met la

tmen 't som

Schoen, de vroegst'

schap mae

ap als v

ap van e

ap van d

hapken

geselsc

van twee

el op d

le ding met

n is geen

t niet op e

eeft geen Vl

k profijt, ghy moogh

cht, voor vijf die

hmen een ons

chickt was,

en met Honigh

den in d

r, eens voor

et, dat de M

et bedrogh beleeft

kunst het ander

en Adel ka

eeren aen

eder lit, daer toe

d niet, want ghy na

Vriend en

eenerha

t een Koning

oer is 't u

noch Trouw en

geen van b

echt betert, al

rdt noch een

jpt, en werdt ha

oo en in geen

rstel kan

e Zy scho

vry uw ou

ft u wel een and

men aen vera

is dit Slij

e sietm'er v

nauwelicks

ens' uyt de

weder ni

e biechten

dt ghy weg

erssen en

voor Hore

t Yser e

den Int

Geld jockt o

vroegh of l

apen van

t in Vyan

e Lever k

t ondienst

aertjen ka

en schad'l

gesin en hee

ck baes is

an Krackeel

tusschen

en Spel en P

een sijn' so

u Vriendenr

boeck, en l

u, sy light m

cken op het v

gh druppen

ot wel door

Gebuer noch V

aensicht d

een Pion e

en Schaeckst

et den Wind het K

en met

slagh, om een

der mee t

t het met v

hts doen, om aen wa

, van valsch

ch voor gee

dat naer sijn

, dat men 't

y hebt twee

weet ghy d

e Snel-riem

ua jongen e

leeftheit i

eldt en we

eyt niet

er Merckt blij

e manieren

n Jonckers

t de Schoon

den Hengs

verlieft

Ey wel, het

n Vrouw by

Munnick, met een

ick die Juweel

u, Hoentje! d

daer een Ey

l toe, die Kra

eerst een oog

, ghy, maer m

hreewen schre

Mes snijdt ni

Hand, die

oeckoeck roep

at ghy het

ckt een als ee

st klauwen

van uw e

der een

s 't, dat sich

kan dat nie

tusschen Dief en D

ene Kraey aen d'a

n quae Ooge

Schout verd

wel, wat i

eg, daer weet

t ghy doet, so

trouwt op g

meent, wae

zijn als

Kind geeft qua

et naer het G

gh God Ama

anden een

Tanden meer

od wel Boo

ie u wat ge

ijckt aen d

n sonder

Rotsen

ift kan vier h

, en twee and're

en Stoel, dae

te leenen al

laverblad van tween

en moogt verkiesen

y liever L

er voor va

t geven

ft ghy b

b' geen rec

zy; 't is

van een He

s daerom nie

Sneeuw en

t wel te deg

e Duyvel ni

een versoe

iffe[63] en

eenerhan

is, ofse

ed schier, al

ylt wel onder

, dat men 't

aest aen een K

voor een O

eest de Bruyd h

ten en S

die een Roover

uyt en krijght n

brood ic

of ick

op 't Rapier, een h

vecht een g

r zijt ghy,

uysvrouws

yt tapt en ni

t vaetjen ha

had een Vent va

en staen, het and

dingen op

langh, en d

n Beursjen h

Wijfjen m

men ons v

n huyse ui

lijdt, is ee

rt, die wel

Vieren ae

hueren vo

t water gro

niet uw gro

kender veel duy

enden niet een v

de lieden di

meerder te

en-volck, dat sl

door een sple

hoed', 't is sor

ond, die geen g

, die grommelt

beste Die

etroude Vrouw of

niet meer, en dae

seer voor qu

oede te

Hand af t

altemet

Sout uyt See

e Vrouw de

n ick 't vol

en doen

er soet

ders kon

Vijgen

de Lands

de Sneew of d

aer Water u

tille Water

de gaet ha

en en van as

men bestkoop

igh volck wees

ers al uw

ge mijl

doen en

herp end van

teeckt, nee

bewaert men l

n Booswicht

komt al ver

olen om d

Is alti

quaed h

kt geen Vri

neemt van 't qu

daer yemand mee

ael sijn D

t getal niet

t wel gete

noyt Vechtel

tuyge noch

evaers Brood a

o groot als

of quade,

geen geloof

est op

cht u

beroyt

r Mantel[

ie lieffelick

rrader tot ee

eswets niet ve

eisen lange

an de

beh

en Ezel wat

aer een Man,

er' lust met

elmoes eis

e ons by, daer Me

erseggen, en Vr

ng Bidder en ee

Mantel meestend

de Kaers noch

er of ee

mel will'

r tijd b

niew O

een oud

at een Vaer, di

tot een Soo

tzij m

j met

mijn meugh

er is nie

w hoe voor een

ouw, die tweem

en schorft en

et wel een l

niet als een

chuldigh[68]

die altoos ne

uw Capita

lijft leggen

aeltje voe

oe Pijl, s

ens Steer

t het, of h

rgaert en 't M

aede tegen

e slaet, beh

een qu

goede

nen lap qu

ed Kleed t

een gehange

hangen a

't wijn

eght s

einde va

ck de L

goe les voor

en valt er ni

het niew huy

at ghy der

Stroo is

s, aen '

ort liet ick mij

t noch alle d

en Kleeren

datw' ons ni

is als een Bl

leidt, heet

Waer uyt su

sten, sulc

't Meel zijn

Stoff komt s

Vyand, va

nden als '

w Vrouw, als

dat ghy wa

schulden di

oyt, ghy sul

e Paeschen sc

valt geen

Paeschen uy

lange Vas

slecht

oeden

sken gaet, en niet da

ls slijck, in pla

w Huys en kom

niet seer l

ier op Vaer of Groo

is, soo wy maer

t volck in

self naer

y, Meester, sald

vel, het waer goe

l wat men

erck voor

die gh' u gehe

de Voeten

uys is we

r een in

n Vrouw haer

r een Sott

, met wien g

n, wat ghy d

een Loogen, w

erheit te

uw eigen Go

iet eens danc

d van een

emael ae

erstand en me

dan men de

' my, in pro

van verstan

t, die de ge

dieder Ge

geen klachten

wel, dat he

vrylick uw

wie 't hee

k sprack to

hy moet we

prack tot de

t swartgat

sprack alle

geen doove d

omen weet

t, Vrouw!

n seggen van

elsen van

t u voor een

Hert, wat

waere Spree

, daer 't Hert

eit is een d

hijn van Vri

eluck niet m

erstigheit

e Duyt sich

die een all

jn in

nd dae

Poort toe d

overlede

ult ghy 't

ren, weini

ede Potten

goede Sch

aer sich een

jse raed u

veel pist

nd wel haest

geen ee

en zeer

n Deur werd

ander op

nen ghy u w

ghy met be

't niet e

iet ge

chaemt'